به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، نشست «تاثیر و نمایش جنگ در نقوش فرش افغانستان» توسط کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و چند نهاد دیگر در موزه فرش ایران بعدازظهر امروز ( یکشنبه 10 تیر) برگزار شد. در این نشست هنرمندان و علاقه‌مندان ایرانی و افغانستان، مدیر موزه ملی فرش، مدیر کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم)، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و شفیق شرق رایزن فرهنگی افغانستان در ایران حضور داشتند. فرش‌های جنگ؛ روایت زنان از زندگی در دوران حضور شوروی در افغانستان در ابتدای این نشست «اردشیر صالح پور» عضو هیات علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر گفت: فرش‌های جنگی افغانستان به عبارتی هنر مدرن آسیای مرکزی قلمداد می‌شوند و زنان راویان این تاریخ هستند که از طریق فرش زندگی را روایت می‌کنند. وی افزود: زنانی که به عبارتی جنگ را می‌بافند و بر بستر فضای سنتی کارهای مدرن جنگ را نقاشی می‌کنند. شاید بتوان گفت که نمونه فرش‌ها بخش کوچکی از تاریخ کشور بزرگ یعنی افغانستان است. صالح‌پور خاطرنشان کرد: این فرش‌ها که سراسر از ادوات و ابزارآلات جنگی هستند، البته جنگ را تحسین نمی‌کنند بلکه آن را منعکس می‌کنند. برای همه فرش همچنان نماد بهشت، تصاویر زیبا و ارجمند و آرمان‌های فلسفی و زیباشناسی و تجلی آسمان و ملکوت‌ است. وی تاکید کرد: این زنان با بافتن فرش زیبایی را به خانه خود دعوت می‌کنند. البته این فرش‌ها را نمی‌توان زیبا نام نهاد ابزار کشت و کشتار و خشونت‌آمیز و منزجر کننده در آن وجود دارد. اما این فرش‌ها زیبایی خاص خود را به لحاظ هنری دارا می‌باشند و سبک و سیاق ویژه‌ای را ابراز می‌کنند و به عبارتی بخشی از خاطرات و مخاطرات 40 ساله افغانستان را معرفی می‌کنند. وی در ادامه گفت: بافت‌های فرش افغانستان به سادگی و خلاقیت‌ها شهره هستند. در این فرش‌ها همان سنت و روش فرش‌های شرقی کمابیش رعایت شده است و بنابراین فرش‌ها به عبارتی فقط معاصر نیستند و به نوعی مختصات فرهنگ فرش شرق و بویژه افغانستان و ولایات مختلف این کشور را ابراز می کنند. صالح‌پور تصریح کرد: هویت اشغالگران و سخت‌افزارهای جنگی را هنرمندان این فرش‌ها که زنان و کودکان هستند، به نمایش می‌گذارند. در این فرشها حضور اشغالگران توسط زنان و کودکان نمایش داده شده است.  وی یکی از عوامل تحقیق در این گونه فرش‌ها را جذابیت و نوآوری خواند که نسبت به پدیده‌های مهلکی مثل جنگ ابراز کرده است. این کارشناس ایرانی خاطرنشان کرد: اولین استقبال کنندگان این فرش‌ها، افسران روس بودند و بعد از آن گردشگران، روشنفکران، منتقدان و پژوهشگران و موزه‌داران بودند. وی تاکید کرد: این کنفرانس سومین کنفراس جهانی است که درباره این موضوع در دنیا برگزار می‌شود. این استاد دانشگاه در پایان گفت: برای کشور دوست و همسایه ایران یعنی افغانستان آرزوی صلح، رفاه، آسایش، آرامش، سرافرازی و پیشرفت را آرزو می‌کنیم و امیدوار هستیم که این فرش‌های جنگی کاملا حالت آرشیوی و خاطره‌ای و موزه‌ای پیدا کنند و جای این ادوات جنگی گل و گیاه و نقوش زیبا جایگزین شود. هنرمندان افغان با جامعه خود عجین شده‌اند بیضایی مدیر موزه فرش ایران نیز در این نشست گفت: ایران و افغانستان همواره مشترکات فرهنگی از لحاظ فرهنگی، عاطفی و زبانی داشته‌ و مردم 2 کشور سالیان زیادی در کنار یکدیگر همزیستی مسالمت آمیز داشته‌اند. وی افزود: ایران نیز مانند افغانستان در برهه‌ای خاص درگیر جنگ بوده است و دو ملت یکدیگر را درک می کنند. برای اولین بار است که در موزه فرش ایران نشستی تخصصی این چنینی برگزار می‌شود چراکه همواره فرش نمادی از زندگی بوده و فرش در همه جای دنیا دلنوشته زنان و کودکانی است که با تار و پود جان خود را نوشته‌اند. وی هدف از برگزاری این نشست را نشان دادن تاثیر جنگ بر روی هنر در دوره‌های مختلف زندگی بوده و مخصوصا فرش که به عنوان یکی از رایج‌ترین لوازمی که در خانه است و این نشست می‌تواند شروعی باشد برای تعامل بیشتر با کشورهایی که از لحاظ فرش‌بافی با ایران قرابت دارند. کارگر رئیس‌موزه‌های ایران نیز در این نشست گفت: این موضوع موضوعی بسیار طبیعی است زیرا معتقد هستیم یک اثر هنری به عنوان یک مجاز از یک حقیقت، خود را نشان می‌دهد یعنی قبل از آنکه یک هنر بیان شود ابتدا در ذهن هنرمند شکل می‌گیرد و آن برگرفته از حقیقت است. وی افزود: به نظر می‌رسد هنرمندان افغانستان چه در بخش طراحی، چه در بخش بافندگی، کسانی هستند که کاملا با جامعه خود عجین هستند و به صورت قالبی به آن فکر نمی‌کنند و مسحور طراحی‌ها هنرهای به آنان ابلاغ شده نیستند و هنرمندان در حوزه فرش افغانستان، هنرمندانی پویا، فعال و دارای در درون جامعه افغانستان هستند و از درون جامعه ایده‌های خود را منتقل می‌کند. سید احمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) نیز در این نشست گفت: پرداختن به چنین موضوعی به دلیل همسایگی و میراث فرهنگی مشترکی است که میان ایران و افغانستان وجود دارد و این یکپارچگی و همبستگی بسیار مشهود است. وی افزود: این زبان فارسی دری که امروز با شکل دیگری از آن استفاده می‌کنیم و میان ایرانیان و افغانستانی‌ها مشترک است، در بلخ در گذشته زبان اصلی مردم بوده است و امروزه پرداختن به چنین موضوعی به معنای اهمیت این میراث تاریخی مشترک است. طباطبایی خاطرنشان کرد: در این فرش‌ها دیده شده است که نقوش و طرح‌ها در ذهن هنرمند جای گرفته و زنان افغانستانی با ظرافت و مهارت خاصی آن را بافته‌اند و یادآور دوره تاریخی اشغال افغانستان توسط شوروی است. همچنین در این نشست، شفیق شرق، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران گفت: فرش افغانستان شهرت جهانی دارد و قالین نام خوانده می‌شود. شهرت فرش افغانستان به جنگی بودن آن نیست بلکه به ظرافتی است که توسط زنان افغانستان بافته می‌شود و نیز به مواد خام طبیعی است که در فرش به کار می‌رود. وی افزود: فرش‌های جنگی در افغانستان بسیار در اقلیت هستند و بیشتر به صورت تابلو فرش و قالیچه بوده و در فرش‌های بزرگ چنین طرح‌هایی بسیار نادر است. جنگ در طول 4 دهه بر مردم افغانستان تحمیل شده است رایزن فرهنگی افغانستان در ایران با انتقاد از جنگ در هرکجای دنیا خاطر نشان کرد: جنگ یک واقعیت انکار ناپذیر و تلخ در افغانستان است که از 4 دهه گذشته تاکنون گریبان مردم افغانستان را گرفته‌است و باید گفت که مردم افغانستان هیچگاه جنگ را انتخاب نکرده‌اند بلکه این جنگ بوده که  مردم را رها نکرده است. وی تصریح کرد: طبیعی است که جنگ در هر کشوری که باشد بر همه چیز تاثیر می گذارد و باید گفت که جنگ افغانستان نه تنها این کشور را درگیر کرده بلکه سایر کشورهای همسایه و منطقه را نیز تحت تاثیر قرار داده است. شرق یا تاکید بر اینکه جنگ تحمیلی نفرت‌آور است، گفت: اما امروزه کشور افغانستان با وجود جنگ در بسیاری از مسائل نسبت به سایر کشورها جلوتر است و مثلا هرساله دانش‌آموزان دختر بسیاری باسواد می‌شوند و حضور زنان در کابینه دولت بسیار چشمگیر است. وی در پایان گفت: امیدوارم روزی در ایران نمایشگاهی از فرش‌های نفیس افغانستان که نقوش زیبا که تعداشان نسبت به نمونه‌هایی که امروز نشان داده شد، بسیار بیشتر بوده و در واقع فرش افغانستان را در دنیا به واسطه آنها می‌شناسند، برگزار شود. در پایان این نشست نیز 101 نمونه فرش متاثر از جنگ توسط «اردشیر صالح‌نیا» و «سپیده وزیری» دو پژوهشگر ایرانی از لحاظ زیبایی شناختی آنالیز و معرفی شدند. /انتهای پیام/