فرارو- تقریبا از ماه‌ها قبل صحبت های بسیاری درباره کاندیدای نهایی جریان اصولگرا مطرح می شد، برخی ابراهیم رئیسی را کاندیدای اصلی این جریان معرفی می کردند و برخی دیگر روی قالیباف اجماع داشتند. اما مناظره اول کاندیداهای ریاست جمهوری تا حدود زیادی تکلیف را روشن کرد. به گزارش فرارو پیش از نام نویسی کاندداهای ریاست جمهوری شرایط و گمانه زنی ها به سمتی بود که اکثریت معتقد بودند ابراهیم رئیسی کاندیدای نهایی جریان اصولگرایی است و اگر هم از فعالان این جریان در انتخابات نام نویسی کنند صرفا نقش کاندیدای پوششی را ایفا خواهند کرد. این ماجرا تا زمان ثبت نام محمدباقر قالیباف ادامه داشت اما با حضور وی در ساختمان وزارت کشور گمانه زنی های دیگری نیز مطرح شد. برخی معتقد بودند که او در نهایت به نفع ابراهیم رئیسی کنار خواهد رفت. عده دیگر تاکید داشتند که قالیباف کاندیدای پوششی بودن را در شان خود نمی بیند. لذا تا پایان انتخابات حضور خواهد داشت. البته یک گروه سومی هم در این میان حضور داشتند که معتقد بودند هنوز معلوم نیست که کدام نامزد اصولگرا به نفع دیگری از انتخابات کناره‌گیری می کند ولی بعید نیست که ابراهیم رئیسی به نفع قالیباف انصراف دهد و تکلیف این مسئله بعد از مناظره های انتخاباتی مشخص می‎شود. با همه این تفاسیر نخستین مناظره میان کاندیداها جمعه گذشته برگزار شد. در این برنامه برخلاف انتظارها و گمانه زنی ها، رئیسی یکی موضع منفعلانه و خنثی اتخاذ کرد و قالیباف با استفاده از این موقعیت و حمله به دولت خود را به عنوان کاندیدای رقیب روحانی معرفی کرد. این درحالی بود که جهانگیری هم تا حدودی موفق تر از روحانی عمل کرد و در بیشتر مواقع در برابر قالیباف قرار گرفت و به ادعاهای وی پاسخ داد. اما جدا از همه این مسائل نکته ای که بسیار در این مناظره به چشم می آمد، عملکرد دو کاندیدایی بود که به عنوان نامزد دوم وارد این کارزار سیاسی شده بودند. آنها آنقدر پررنگ و تاثیرگذار ظاهر شدند که تا حدود زیاد نامزدهای اصلی را تحت تاثیر قرار دادند. تا جایی که این مسئله مطرح شد که قالیباف با تاکتیک خود در مناظره به طور واضح رئیسی را کنار زده و قصد دارد به عنوان نامزدنهایی اصولگرایان در انتخابات باقی بماند. کاندیداهای اول در سایه ماندند در همین خصوص حشمت الله فلاحت پیشه نماینده مجلس در گفت‌وگو با فرارو ضمن بتبریک به صدا و سیما گفت:  درباره مناظره اول باید ابتدا به صدا و سیما تبریک بگویم که شرایطی را فراهم کرده تا  تنور انتخابات ریاست جمهوری داغ‌تر شود و موقعیت و شرایط عادلانه ای را در اختیار کاندیداها قرار دهد تا بتوانند برنامه های خود را به اطلاع عموم برسانند و یکدیگر را نقد کنند. وی ادامه داد:  اما درباره محتوا باید بگویم که کاملا طبیعی بود که تنش مناظره میان جهانگیری، روحانی و قالیباف انجام شود. زیرا پیش از این هم فضای میان شهرداری تهران و دولت کاملا رقابتی و انتقادی بود. اما این در کنار مواضع غیرکاندیداتوری رئیسی صورت گرفت.  او افزود: برخلاف انتظارها که اکثرا معتقد بودند که رئیسی کاندیدای شماره یک است اما در این مناظره مواضعی و روشی را اتخاذ کرد که باعث شد در متن قرار نگیرد و خیلی دیده نشود. البته هنوز دو مناظره دیگر باقی مانده است ولی نتیجه مناظره اولی برای وی اصلا مناسب نبود. این نماینده مجلس تصریح کرد: باید در نظر داشت که وضعیت مطلوب این است که در مناظره های آینده رقبای دولت به ارائه برنامه بپردازند و روحانی و جهانگیری از اقدامات و عملکرد دولت دفاع کنند. در این مناظره هم تقریبا به همین شکل بود. یعنی روحانی کلیات را مطرح می کرد و بیان جزئیان و دفاع از عملکرد دولت برعهده جهانگیری بود و در مقابل آنها قالیباف مواضع انتقادی و تهاجمی داشت. عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس ادامه داد: بنابراین به عقیده من در مناظره اول مشخص شد که کاندیدای هر جریان چه کسانی هستند. به این شکل که قالیباف کاندیدای جریان اصولگرا است و جهانگیری از طرف جریان اصلاح طلب در انتخابات شرکت کرده است همچنین با وجود اینکه قرار بود هر دو این افراد کاندیدای دوم باشند اما روند مناظره به سمتی رفت که روحانی و رئیسی در قالب کاندیدای سایه قرار گرفتند. نمایندهٔ حوزهٔ انتخابیهٔ اسلام‌آباد غرب ادامه داد: واقعیت این است که مناظره اول بیشتر تکلیف وابستگی های سیاسی را مشخص می کند اما آنچه در مناظره دوم و سوم صورت می‌گیرد، تلاش کاندیداها برای جذب آرای خاکستری است. بنابراین نامزدهای انتخاباتی برای موفقیت در این مسیر تاکتیک‌های متفاوتی را در دستور کار خود قرار می دهند. به این شکل که قالیباف و رئیسی برنامه های خود را تشریح می کنند و روحانی و جهانگیری از عملکرد چهارساله خود دفاع می کنند. وی اظهار کرد: بطور کلی مناظره های بعدی مردم منتظر برنامه هستند آنها نمی خواهند صرفا سه ساعت نقد شرایط را بشنوند. مردم به خوبی از مشکلات موجود اطلاع دارند و الان به دنبال این هستند که ببینید کاندیداها چه برنامه هایی برای رفع یا کاهش آنها در نظر دارند. در مجموع به عقیده من دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از جدی‌ترین رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری تاریخ ایران است  و باید خود را برای هر اتفاقی آماده کنیم. این مناظره تازه شروع داستان بود. زیرا هنوز مباحث سیاسی و اقتصادی مطرح نشده است و در زمان مقرر این دوحوزه به جدی ترین شکل ممکن به چالش کشیده می شوند. همچنین فلاحت پیشه در پایان پیشنهادی را مطرح کرد و گفت: اما برای اینکه شاهد مناظره های مفید و شفاف باشیم و مانند دور اول ابهاماتی برای مخاطب ایجاد نشود بهتر است هیات نظارت بر انتخابات از برخی نهاد‌ها نمایندگانی را به محل مناظره دعوت کند تا در صورت ارائه آمار از سوی برخی کاندیداها و تکذیب آن از طرف رقبا، آنها آمارهای صحیح را در اختیار مجری قرار دهند. رویکرد رئیسی در مناظره های بعدی تغییر می کند همچنین حسینعلی حاجی دلیگانی دیگر نماینده مجلس شورای اسلام در گفت‌وگو با فرارو در واکنش به این مسئله که بسیاری معتقدند روندی که رئیسی در مناظره پیش گرفت بیش از آنکه رعایت اخلاق باشد، حضور در حاشیه امن بود، گفت: خب به هرحال این مناظره اول بود و قطعا در دو برنامه بعدی رفتار متفاوتی از ایشان خواهیم دید و دیگر چنین برداشتی از رفتار آقای رئیسی در مناظره وجود نخواهد داشت و قطعا بیشتر در چالش های حضور پیدا خواهد کرد. این نماینده مجلس در پاسخ به اینکه تا چه حد مواضع و رفتار قالیباف، رئیسی را به حاشیه راند، اظهار کرد: جایگاه آقای رئیسی کاملا مشخص است و در ادامه رقابت‌های انتخاباتی بیشتر دیده خواهد شد. اینکه از الان بخواهیم بگویم رئیسی به حاشیه رانده شد، بسیار زود است. هنوز دو مناظره دیگر در پیش داریم.  عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: البته در مجموع عملکرد کاندیداها در این مناظره خیلی قابل قبول نبود. زیرا به عنوان مثال گاهی کاندیداهای دولت از پاسخ دادن طفره می رفتند و نامزدها هم آنها را به چالش نمی کشیدند. وی اظهار کرد: عدم ارائه برنامه از سوی کاندیداها موضع مهمی بود که در مناظره اول شاهدش بودیم. البته آقایان رئیسی و قالیباف تلاش می کردند در لابه لای حرف‌هایشان توضیح از برنامه خود ارائه کنند اما با اینحال کافی نبود و لازم است در برنامه های بعدی به صورت منسجم و عدد و ارقام آن را تشریح کنند. او درباره اینکه آیا ممکن است رئیسی به نفع قالیباف کنار برود گفت: یک بحثی در جمنا از همان ابتدا مطرح شده بود که با توجه به آن، پیش از زمان رای گیری به یک کاندیدای واحد برسند. در این راهکار معیارهای مختلفی از جمله، مقبولیت، محبوبیت، اصلح بودن و... وجود دارد که هیات رئیسه این تشکل با در نظر گرفتن آن، تصمیم نهایی را اتخاذ می کند.