چند سوال درباره سیاست دولت در آموزش‌وپرورش و فرهنگ دینی مشکل در حدود، میزان و کیفیت تعامل و مداخله دولت در حوزه‌های مهمی چون آموزش و پرورش و فرهنگ دینی است.بخش اصلی فرهنگ در نظام بودجه ریزی کشور وزارت آموزش و پرورش است که در طول 4 سال دولت دوازدهم باید بیش از 148 هزار میلیارد به آن اختصاص داده شود؛ برخی سوالات که در حوزه آموزش و پرورش باید به آنها پاسخ داد به این شرح است؛ آیا اولویت اصلی آموزش و پرورش باید احساس رضایت نسبی فرهنگیان عزیز از سطح معیشت و منزلت خود باشد یا اینکه اولیای دانش آموزان هم از کیفیت آموزش و پرورش رضایت نسبی داشته باشند؟ باید فکر کنیم آیا مناسب است که در سراسر کشور همه را مجبور کنیم کتاب درسی متحدالشکل و داری یک محتوا را بخوانند یا می توانیم برنامه درسی ملی داشته باشیم ولی میان ناشران و مولفان و مدارس برای افزایش کیفیت کتابهای درسی رقابت ایجاد کنیم؟ وقتی سرانه هزینه شده برای یک دانش آموز در مدارس دولتی را محاسبه میکنیم و آن را با هزینه همان دانش آموز در مدارس غیر دولتی مقایسه میکنیم آیا به این نتیجه می رسیم که مدارس دولتی کیفیت بهتر آموزش را با قیمت کمتری عرضه می کنند یا نه؟ آیا مدارس ما دانش آموزان را بیشتر برای بازار کار تربیت میکنند یا رفتن به دانشگاه؟ این چه افتخاری است که ما هر سال دهها هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی را صرف تولید دیپلمه هایی کنیم که نه چندان مهارت حرفه ای دارند، نه از مهارت های زندگی آگاهند و نه برای این تربیت شده اند که شهروندان قانون پذیر و مفیدی باشند. مردم فرزندانشان را به ما می سپارند و هر گونه همکاری را با ما دارند ولی توقع دارند که مدرسه مشکلات آنها و فرزندانشان را کاهش دهد نه آنکه نگرانی هایشان را افزایش سخن در این است که هر چه برای فیلتر کردن و بستن فضای مجازی تلاش کنیم ولی نوجوانان ما سواد، بینش و مهارت مناسب برای استفاده مفید از فضای مجازی را نداشته باشند در واقع آب در هاون کوبیده ایم. در باره فرهنگ دینی کسی شک ندارد که حاکمیت و دولت در مورد وضعیت فرهنگ دینی جامعه مسئولند. به رئیس جمهور تهمت زدند که گفته است دولت مسئول بهشت و جهنم مردم نیست؛ این تهمت ناروا دروغ بود اما سخن درست این بود و هست که با خشونت و زور نمی توان مردم را به بهشت دعوت کرد. ما باید اول معروف را معروف و منکر را منکر کنیم تا بتوان به آنها امر و نهی کرد. اگر در جامعه ای فقر و فساد و تبعیض و نادانی و اعتیاد فراوان باشد نمی توان ادعای بهشتی آن جامعه را مطرح کرد. ما باید کاری کنیم که مردم ارزشهای دینی و انقلابی را نه در گفتار ما که در کردار ما ببینند. ما آمده ایم که خود را برای فرهنگ دینی هزینه کنیم نه اینکه از ارزشها و نمادهای دینی برای شهرت و ثروت استفاده کنیم . وقتی یک موسسه مالی و اعتباری از اسامی مقدس برای مردم سوء استفاده می کند این مردم را به دین بی اعتقاد می کند اگر یک عمامه به سر از بالای منبر فحاشی و هتاکی کند یا یک مداح در مجلس حسینی اهداف جناحی را دنبال کند وقتی مردم رفتار خلاف عرف از کسانی می بینند که انتظار ندارند این مردم را بدبین می کند. البته خوشبختانه مردم دینشان را از مسئولان نگرفته اند ولی ما باید اول مراقب خود باشیم و از خود شروع کنیم. در حوزه فرهنگ دینی بار اصلی بر دوش حوزه و روحانیت است نه دولت و دولت از اول بنا داشت که استقلال روحانیت از دولت را به رسمیت بشناسد چرا که این روحانیت مستقل از دولت است که می‌تواند مراقب رفتار دولت باشد. البته دولت وظایف خود را در قبال بهبود شرایط زندگی طلاب به خوبی آگاه است و امسال هم بالغ بر 708 میلیارد تومان به مرکز خدمات حوزه علمیه اختصاص می‌دهد تا برای مسکن، سلامت، بیمه، وام و خدمات فرهنگی و رفاهی طلاب هزینه می‌شود. دولت سالانه بودجه قابل توجهی را هم به نهادهای غیر دولتی که در حوزه گسترش فرهنگ دینی فعالیت دارند تخصیص می‌دهد؛ جدول زیر تنها گوشه‌ای از بودجه‌ای است که امسال دولت در اختیار بخش غیر دولتی برای اشاعه فرهنگ دینی قرار می‌دهد. نهادها و دستگاه‌های فرهنگی و هنری ميزان بودجه در لايحه بودجه 96سازمان تبلیغات اسلامی 377 میلیارد و 500 میلیون تومان جامعه المصطفی العالمیه 267 میلیارد و 673 میلیونسازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی 285 میلیارد توماندفتر تبلیغات اسلامی قم 111 میلیارد و 900 میلیون تومانحوزه هنری 71 میلیارد و 738 میلیونمجمع جهانی اهل بیت 41 میلیارد تومانمجمع جهانی تقریب مذاهب 32 میلیارد تومانموسسه آموزشی امام خمینی (ره) 23 میلیارد تومانموسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی 17 میلیارد و 950 میلیونپژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 11 میلیارد و 600 میلیونمرکز رسیدگی به امور مساجد 35 میلیارد تومانستاد اقامه نماز 17 میلیارد تومان این مبالغ غیر از حدود 1600 میلیارد تومانی است که دولت مستقیما به صدا و سیما پرداخت می کند و جدا از بودجه عظیمی است که بخشی از نیروهای مسلح در حوزه فرهنگ انقلابی و دفاعی و به خصوص از طریق خبرگزاری ها و حتی شبکه های تلویزیونی هزینه می کنند اما مسأله این است که اگر معتقدیم شرایط فرهنگی جامعه مناسب نیست باید فعالیت، برونداد و اثربخشی فعالیت همه نهادهایی که از مجلس و دولت بودجه می گیرند ولی به مجلس و دولت پاسخگو نیستد هم مورد ارزیابی قرار گیرد .