ثروت شمس پهلوی چنان افسانه‌ای و غیرقابل باور بود که روزنامه «سانفرانسیسکو کرانیکال»، تنها گوشه‌ای از ثروت شمس را «عجیب‌تر از داستان هزار و یک شب» خواند. به گزارش مشرق، مال‌اندوزی و فساد مهم‌ترین چیزی بود که از رضاخان به فرزندانش به ارث رسید. همه آنها چه دختر و چه پسر در این امر ید طولایی داشته و گوی سبقت را از هم می‌ربودند. آنان تحت عناوین مختلف، حتی در پوشش امور خیریه نیز به مال‌اندوزی مشغول بودند.  با اینکه اشرف پهلوی در فسادهای مالی و اخلاقی پیشرو است، اما نباید خواهر بزرگ‌ترش یعنی شمس را در این بین فراموش کرد. فسادهای مالی و سوءاستفاده‌های شمس پهلوی بزرگ‌ترین خواهر تنی محمدرضا پهلوی به وضوح در اسناد و خاطرات دیده می‌شود. اگرچه وی برخلاف خواهرش اشرف به امور سیاسی علاقه‌ چندانی نشان نمی‌داد اما در عوض بیشتر وقت خود را در جمع‌آوری مال و زدوبندهای مالی می‌گذراند.  ثروت وی چنان افسانه‌ای و غیرقابل باور بود که روزنامه "سانفرانسیسکو کرانیکال"، تنها گوشه‌ای از ثروت شمس را "عجیب‌تر از داستان هزار و یک شب" خواند. در ادامه با تکیه با برخی از اسناد و گزارش‌های ساواک که برای اولین بار منتشر می‌شود و همچنین خاطرات نزدیکان دربار پهلوی به گوشه‌ای از فسادهای شمس پهلوی اشاره می‌شود.  ***فساد اخلاقی شمس پهلوی ***  شمس پهلوی اولین فرزند رضاخان از همسر دومش تاج‌الملوک که در آبان 1296 در تهران به دنیا آمده بود در سال 1315 با فریدون جم (فرزند محمود جم) ازدواج کرد. اما پس از شهریور 1320 و سقوط رضاخان از سلطنت، شمس ضمن ناسازگاری با فریدون جم زمینه‌های جدایی با وی را فراهم کرده و بدون متارکه رسمی با شوهر قانونی خود، در سال 1322 زندگی مستقلی را شروع کرد.  وی در این مدت درحالی که هنوز همسر فریدون جم محسوب می‌شد با عزت‌الدوله مین‌باشیان (معلم موسیقی خود که بعدها نام خود را به مهرداد پهلبد تغییر داد) ارتباط پیدا کرد و با وجود مخالفت دربار و بسیاری از اعضای خاندان سلطنت، در سال 1323 از فریدون جم طلاق گرفته و یک سال بعد با عزت‌الله مین‌باشیان ازدواج کرد.[1]  ***سوءاستفاده شمس از مسئولیت‌های مختلف ***  شمس، بزرگ‌ترین خواهر تنی محمدرضا پهلوی با توجه به نفوذی که بر روی برادرش داشت توانست در دوران سلطنت وی چندین مسئولیت برای خود دست و پا کند و از قبل این عناوین نیز به مال‌اندوزی و خوش‌گذرانی بپردازد.  آنچنان که «حسین فردوست» رئیس دفتر ویژه اطلاعات محمدرضا پهلوی می‌گوید: «شمس نیز مانند سایر خواهران و برادران محمدرضا، رئیس ده‌ها سازمان خیره و غیرخیریه بود که مراکز سوءاستفاده بودند.» از آنجا که او ریاست عالیه سازمان شیر و خورشید را برعهده داشت هزینه سفرهای پرخرج او و خانواده‌اش نیز همواره از بودجه این سازمان و سازمان‌های مشابه دولتی پرداخت می‌شد. بدین ترتیب تشکیل بنیاد و موسساتی تحت عنوان «خیریه» یکی از راه‌های مال‌اندوزی و دریچه‌ای برای انجام فعالیت‌های اقتصادی بود.  وی علاوه بر سوءاستفاده از اموال دولتی برای منافع شخصی خود، به همراه همسر و فرزندانش صاحب و یا سهامدار عمده‌ چندین مؤسسه‌ اقتصادی از جمله: شرکت پرشیان متال فورمز، شرکت صنعتی آلوم شارس، شرکت ساختمانی فرامین، شرکت شهر صنعتی کوروش، شرکت ساختمانی و مهندسی مهرشهر، شرکت مهندسی و ساختمانی ایرا، شرکت ایراسر، شرکت سازندگان، شرکت ایرا اس.پی.کاپاگ، شرکت ساختمانی خطوط لوله‌ ایران، شرکت عمرانی شهر صنعتی ساوه، شرکت ساختمانی فیاتک، شرکت آناهیتا، شرکت ایران موبیل هومز، شرکت بازرگانی واردات، شرکت نان شهر، شرکت کشتیرانی دماوند و کانون ورزشی مهر بودند.[2]  همسر دوم شمس یعنی مهرداد پهلبد نیز از موقعیت خود بهترین بهره را برد و در سال 1330 به معاونت وزارت فرهنگ و ریاست اداره کل هنرهای زیبا و سپس در سال 1343 در کابینه حسنعلی منصور به وزارت فرهنگ و هنر منصوب شد و تا سقوط رژیم پهلوی در این سمت باقی ماند.  *** معافیت کمرگی به کالاهای وارد شده توسط شمس ***  یکی از راهکارهای خاندان پهلوی برای فرار از پرداخت مالیات تصویب قوانین مربوط به معافیت مالیاتی در مجلس شورای ملی و توسط هیئت وزیران بود.  هیات وزرا در جلسه نوزدهم شهریور ماه 1317 بنابر پیشنهاد وزارت تجارت اعلام کرد که «پروانه ورود دو فقره کالا به شرح: 1- چهار بسته لوازم تخصصی و بیسکویت به ارزش 300 ریال از بیروت و 2- یک بسته حاوی ابریشمی و کفش به ارزش 180 ریال از کشور سوئد به نام والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی وارد گمرک تهران گردیده به تقاضای اداره گمرک با معافیت از صدور داده شود.» بلافاصله این موضوع به امضای نخست‌وزیر نیز رسید و به منظور اجرا به وزارت بازرگانی ارجاع داده شد.[3] همچنین در 3 اسفند 1317 براساس دستور نخست‌وزیر مبلغ 62 مارک و 95 مارک، بابت بسته متعلق به شمس که از کارخانه "زایس ایکون درسدن" خریداری شده بود پرداخت شد.  در بهمن 1317 پروانه معافی برای صندوق‌های بلور شمس از طرف رئیس اداره کل گمرک صادر می‌شود که براساس آن چهار صندوق بلور آلات متعلق به دختر بزرگ رضاخان از پرداخت مالیات معاف می‌شود. چنین معافیتی شامل بسیاری از اقلام وارداتی، از کوچک‌ترین وسایل مانند لوازم آرایشی تا گران‌ترین وسایل همانند اتومبیل و ... می‌شد.      سند شماره 1: درخواست معافیت عوارض گمرکی توسط دفتر شمس پهلوی    سند شماره 2: درخواست معافیت مالیاتی برای 24 کارتن آبجوی خریداری شده توسط شمس   شمس همچنین با اعمال نفوذ مسیر بزرگراه تهران-کرج را منحرف کرد تا از وسط املاکش بگذرد تا بدین شکل بتواند زمین‌های خود را به بهایی چند برابر نرخ معمول به خریداران سرشناس بفروشد.[12] اینگونه فعالیت‌های شمس پهلوی باعث اعتراض شدید مردم شد. به طوری که ساواک گزارش داد: «این عمل به قدری در بین خریداران زمین و سایرین که از این موضوع با اطلاع می‌باشند عکس‌العمل بدی ایجاد نموده که حد و حسابی ندارد و باعث سلب ایمان و اعتماد مردم از اعضای خاندان سلطنتی شده است و حتی در محافل به عنوان کلاهبرداری از این معامله یاد می‌شود.»[13]     سند شماره 10: گزارش ساواک از اعتراض مردم به زمین‌خواری شمس  مخبر ساواک همچنین در شهریور 52 از نارضایتی مردم از خرید و فروش زمین‌های مربوط به خاندان پهلوی با قیمت گزاف خبر داده و گزارش می‌دهد: «در کرج زمین‌های والاحضرت شمس پهلوی را می‌فروشند متری 500 تومان.» [14]   پی‌نوشت‌ها:  1- حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد اول تهران: اطلاعات ، صص 66-63.  2- شهلا بختیاری، مفاسد خاندان پهلوی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384 ، ص 68.  3- پیشین، صص 425 و 426.  4- زنان دربار به روایت اسناد ساواک (کتاب چهارم: شمس پهلوی)، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ص 16.  5- فریده دیبا، دخترم فرح، ترجمه الهه رئیس فیروز، تهران: به‌آفرین، 1379، ص 261.  6- شهلا بختیاری، مفاسد خاندان پهلوی،صص 148 و 149.  7- فریده دیبا، دخترم فرح، ص 263.   -8شهلا بختیاری، مفاسد خاندان پهلوی، ص 460.  9- پیشین، ص 455.  10- زنان دربار به روایت اسناد ساواک (کتاب چهارم: شمس پهلوی)، ص 23.  11- پیشین، ص 17.  -12 فریدون هویدا، سقوط شاه، ترجمه‌ ح. ا. مهران، تهران: انتشارات اطلاعات، 1365، ص 146.  13- زنان دربار به روایت اسناد ساواک (کتاب چهارم: شمس پهلوی)، ص 18.  -14 شهلا بختیاری، مفاسد خاندان پهلوی، ص 283. منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی