میر مهنا محمدی _ توییتر در خبری اعلام کرده است که به حدود یک میلیون از کاربران آمریکایی فعال در توییتر که در دوران انتخابات 2018 آمریکا در دام کنشگران سازمان یافته مجازی روسی افتاده اند، ایمیل خواهد زد و آن ها را نسبت به این امر مطلع خواهد ساخت. فارغ از این سوال که آیا توییتر همچنین لطفی را به دیگر ملل غیر آمریکایی که در فضای توییتر و در وقایع تاریخی متناسب با خودشان در دام کنش های سازمان یافته مجازی کشورهای غربی و یا مهاجم افتاده اند، می کند و یا نه؛ یک سوال به گونه ای جدی پرده از رخ بر می کشد: کنش سازمان یافته مجازی چیست و چه نقشی در شکل دهی به رفتار اجتماعی جوامع بازی می کند؟به لحاظ واژگانی، کنش سازمان یافته عبارت است از فعالیت برنامه ریزی شده مجموعه ای از نیروهای انسانی و یا ماشینی که به شیوه ای نظام یافته در جهت رسیدن به هدفی حرکت می کنند. آنگاه که چنین فعالیت و یا حرکتی در بستر فضای مجازی رخ دهد، آن را کنش سازمان یافته مجازی می نامند. علت برجسته شدن بعد مجازی در این نوع از فعالیت، تاثیرگذاری و گستره سازی بیش از اندازه و موثر فضای مجازی بر فضای فیزیکی است. به لحاظ اصطلاحی، کنش سازمان یافته با خود هدفی مستمر دارد که می توان آن را هدف اصلی از این نوع فعالیت خواند و آن عبارت است از جهت دهی به توده و همراه کردن او با خود و یا به جریان انداختن توده ناآگاه در مسیر برنامه خود، بدون اینکه ماهیت کنشگران و نقشه آنها بر توده مشخص گردد. اما در همراهی با این هدف مستمر، اهدافی موردی نیز برای این نوع از فعالیت نهانی توسط مدیران آن کنش و یا هدفگذاران نظام بخش به کنش در نظر گرفته می شود. برای نمونه، گاه مجموعه ای که صاحب نیروهای کنشگر مجازی است، بنا دارد تا مدیران سازمانی را به انجام کاری متمایل یا از انجام کاری باز دارد. بدین سان با شناسایی آن کار، و با بهره از فضای مجازی و رسانه ای که شبکه های اجتماعی بویژه در دوره های جدید فراهم نموده اند، شروع به نظرنویسی انبوه و یا مطلب گذاری ویژه له یا علیه آن کار و مدیران مرتبط با آن می کند. این مجموعه با بررسی فضای مجازی، با هشیار ساختن نیروهای خود، هر جا که بحثی از آن کار مورد نظر مشاهده کرد، نیروهای کنشگرش را وا می دارد تا در باب آن اظهار نظر کنند و حسب برنامه قبلی به تحسین یا تقبیح آن بحث و شخص یا اشخاص بحث کننده بپردازند؛ اما همانگونه که در بالا اشاره نمودیم، هدف مستمر و اصلی فراخواندن توده ناآگاه به این مساله و همراه کردن آنها با موج های جعلی خویش است، علت این امر از آن روست که حسب بزرگی و جایگاه رفیع یک سازمان و حسب وزن یک طرح یا کار، نیاز به واکنش و کنش حجم بسیاری از توده در جامعه و نه صرفا نیروهای کنشگر است. کنش سازمان یافته برای پیشبرد هدف ویژه خود، نیازمند ساختن موج هایی است که پس از رهاشدن آن توسط کنشگران استخدامی اش، به دست توده ناآگاه و بی خبر گردانده شود. نمونه های می توان برای این سخنان برشمرد. فرض کنید که طرحی قرار است در مجلس قانون گذاری یک کشور مورد تصویب قرار گیرد که مطلوب مجموعه ای نیست. این مجموعه با سازمان دهی کردن نیروهای انسانی و کنشگر خود در فضای مجازی، جو حاکم بر روان جامعه را به جایی می کشاند که بدگویی و احساس تنفر نسبت به این مساله روز به روز فزونی گیرد تا جایی که قانونگذاران تصویب آن را مقابل خواست توده ببینند. کنشگران مجازی کاری ساده در این راه داشته اند، آنها موظف بودند هرجا شخصی، مدیری، بازیگری، استادی، ورزشکاری، سیاستمداری و ...به تمجید این طرح می پرداخت به او حمله کنند و با حجم بالای نظرات در واکنش به سخنان او و یا ساخت مطالبی علیه رسوایی ها و خطاهای گذشته او، نوعی از نفرت را از زبان توده نثار او کنند و با بالا بردن این رفتار کاری کنند که عمده توده ناظر گمان کند که اکثریت مردم با این شخص و حمایتش از طرح مخالفند. در این میان اگر بازیگری نیز به مخالفت با این طرح پرداخت، با نظرات گسترده خود در فضای مجازی به تحسین و تمجید او بپردازند و آرام آرام توده را در این مسیر تربیت کنند و به فکر و نگرشش چارچوب و به بیان نظرش شکل دهند. نمونه های عینی و رخ داده بسیاری در این زمینه یافت می شود همانند: تلاش ارتش اسرائیل برای اختلاف افکنی میان فلسطینی ها و یا منفور ساختن رفتارهای مقاومت گرا در میان فلسطینیان، تلاش برای برجسته کردن و طبیعی ساختن همجنس بازی در فرانسه و تخریب قانونگذاران و یا سلبریتی های مخالف با آن، جهت دهی به فکر نخبگان یک کشور در مخالفت و یا تمسخر احکام قرآن همچون قصاص، یا کنش های مجازی سازمان مجاهدین رجوی در حذف نام خود از لیست سازمان های تروریستی اروپا و آمریکا و یا عملیات نیروهای کنشگر مجازی عربستان سعودی در قانع ساختن مردم مصر به رها کردن جزایر تیران و صنافیر، نمونه بزرگ آن را می توان در تغییر روند انتخابات آمریکا توسط کنش های سازمان یافته مجازی بدست ده ها هزار نیروی استخدام شده روسی مشاهده کرد. برخی گزارش ها حاکی است، شماری کشورها در این زمینه ارتش هایی ویژه تدارک دیده اند، ارتش هایی که کارشان تنها نظرنویسی و لایک کردن مطالب کاربران اینترنتی است. ارتش هایی از ده هزار نفر تا صد هزار نفر! اکنون شاید بتوان در ذهن خود پاسخ به این پرسش را شکل داد که کنش های سازمان یافته مجازی، چه نقشی در شکل دهی به رفتار اجتماعی جوامع بازی می کنند؟ *پژوهشگر در حوزه مطالعات پروپاگاندا منبع:الف