حجت الاسلام و المسلمین حسن ملایی، مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت در گفت وگو با خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان که به مناسبت 8 آبان، «روز نوجوان و بسیج دانش آموزی» انجام شد، با اشاره به مولفه های سبک زندگی منتظرانه برای نوجوانان، اظهار کرد: باتوجه به گستردگی شبکه های اجتماعی در دوران کنونی که علاوه بر بزرگسالان، نوجوانان را هم درگیر کرده است، نوجوانان با رویکرد سبک زندگی منتظرانه، در مواجه با این فضای مجازی، باید نکات و مولفه هایی را مدنظر داشته باشند.   وی اضافه کرد: اگر نوجوان منتظر امام زمان(عج) که در دل شوق حضرت(عج) را دارد، می خواهد در فضای مجازی حضور پیدا کند باید به صورت جهادی باشد، چراکه انتظار قرین و همراه با جهاد و مبارزه تعریف می شود، جهادی که آن را در سه عرصه: جهاد اکبر که مبارزه با نفس است، جهاد کبیر که مبارزه فکری و فرهنگی با جبهه مقابل امام عصر(عج) است و در نهایت عرصه جهاد اصغر یعنی جهاد نظامی تعریف می کنیم.   ملایی با اشاره به اینکه در فضای مجازی با جهاد کبیر مواجه هستیم، تصریح کرد: منتظران امام زمان (عج) و نوجوانان براساس سبک زندگی منتظرانه، باید در این فضا مبانی جهاد را در نظر گرفته و اولا هدفگذاری برای ورود به شبکه های اجتماعی داشته باشند، به این معنا که بدانند برای چه منظور و هدفی در آن حضور پیدا کرده اند، آیا تنها برای تفریح و یا به دست آوردن اخبار حضور پیدا کرده اند و یا بنا دارند اطلاعاتی را منتقل کنند؟   مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت گفت: اگر فرض کنیم، هدف یک نوجوان منتظر از حضور در فضای مجازی، فراهم ساختن زمینه ظهور امام زمان(عج) با استفاده از ابزار نوین شبکه های اجتماعی باشد، از این منظر در سه عرصه می توان این جهاد کبیر و فعالیت فرهنگی را ترسیم کرد.   سه عرصه جهاد کبیر و فعالیت فرهنگیِ نوجوان منتظر در فضای مجازی وی با اشاره به تعریف عرصه های اثرگذاری نوجوانان در شبکه های اجتماعی افزود: اولا در زمینه بینشی، می توان دیگران را ارتقاء داد که البته پیش از آن، خود فرد باید در این زمینه همچون معرفت نسبت به امام زمان(عج) و پدیده ظهور و حکومت ایشان، رشد یافته باشد تا بتواند دیگران را رشد و ارتقاء دهد لذا اگر فردی بخواهد در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی حضور یابد، باید هدف خود را مشخص کند که به دنبال فراگیری معرفت و یا آموزش و ارتقاء سطح معرفتی دیگران است.   ملایی با اشاره به اینکه دومین هدف و عرصه در بُعد گرایشی و عاطفی است، تصریح کرد: فردی که وارد فضای مجازی می شود یا باید گرایش و عواطف خود را نسبت به امام زمان(عج) ارتقا دهد و یا باید برای رشد و گسترش این حس در دیگران تلاش کند.   مولف کتاب «سبک زندگی منتظرانه» با بیان اینکه سومین هدف و عرصه، ایجاد رفتارهای منتظرانه است، گفت: فرد در فضای مجازی یا باید به دنبال اصلاح رفتارهای منتظرانه خود باشد یا باید این رفتارها را در دیگران اصلاح کند و این عرصه ها سند چشم انداز حضور نوجوان منتظر در فضای مجازی است.     وی با اشاره به اینکه راه و روش حضور در شبکه های اجتماعی برای دستیابی به این اهداف، بیان کرد: برای رسیدن به این اهداف ابتدا باید بدانیم که استفاده از راه های نامشروع صحیح نیست به این معنا که برای رسیدن به اهداف کلان فرضا در باب بینشی باید از راه صحیح وارد شویم و از منابع معتبر در زمینه فراگیری خود و هم آموزش دیگران استفاده کنیم و یا اگر بنا داریم ارتقاء عاطفی و گرایشی دهیم، باید از راه صحیح آن وارد شویم.   ملایی با بیان اینکه نوجوانان باید گروه های همسال، معتقد و هم هدف با خود را شناسایی و ساماندهی کنند، افزود: نوجوانان اگر بتوانند در فضای مجازی دیگر همسالان خود را که با آنها هم هدف و هم عقیده هستند، شناسایی  و با یکدیگر کار کنند، علاوه بر یادگیری تلاش جمعی و تشکیلاتی، اثرگذارتر خواهند بود.   آسیب های فضای مجازی برای نوجوانان منتظر مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به آسیب هایی که نوجوانان را در فضای مجازی تهدید می کند، تصریح کرد: آسیب ها در این فضا برای نوجوانان در سه عرصه بینشی، عاطفی و رفتاری دسته بندی می شود که در بعد بینشی، مکرر مشاهده می شود، افراد دلسوز و علاقه مند به مباحث مهدوی در فضای مجازی، بدون دسترسی به منابع متقن و صحیح و یا عدم توانایی بهره گیری از آنها، به فعالیت می پردازند، به این معنا که افراد، کارشناس این عرصه نیستند، در حالی که عقل حکم می کند، برای فعالیت در عرصه مهدوی یا باید خود فرد کارشناس مهدویت باشد و یا همراه یک کارشناس شود و از وی مشاوره و اخذ نظر کند اما متاسفانه امروزه در فضای مجازی موجی ایجاد شده است که افراد بدون کارشناسی های لازم در عرصه مهدویت، در حال کار هستند.   وی ادامه داد: نوجوان در فضای مجازی حتما باید با کارشناسان مشورت کنند و از راهنمایی های آنان بهره مند شوند تا به بیراهه نروند.   جذب نوجوانان به مباحث علائم ظهور در فضای مجازی ملایی با بیان اینکه در بعد مباحث عاطفی نیز نوجوانان گاها به جهت هیجان و جذابیت به سراغ مباحث علائم و نشانه های ظهور که در اولویت نیستند و تاثیری در باب زمینه سازی ظهور ندارند، می روند، گفت: متاسفانه، در این بخش بسیاری از افراد، از منابع متقن و اصیل شیعی اطلاع ندارند و تنها به انتقال و بازنشر مطالب افرادی که نه کارشناس هستند و نه مشورت های کارشناسی دریافت می کنند، می پردازند، در حالی که این افراد، حتی معانی روایات را اشتباه ذکر می کنند و براساس روایات گاه جعلی، دروغ، ضعیف و ... ، به پیش بینی هایی می پردازند که عقلانی نیست و با اصول و مبانی مهدوی همخوانی ندارد.   این کارشناس مهدویت با اشاره به اینکه گاهی در فضای مجازی شعرهایی در باب مباحث مهدوی منتشر می شود که علی رغم دارا بودن رنگ و بوی عاطفی، آسیب هایی را همراه دارد، تصریح کرد: برخی از این اشعار به جای انتظار فعال، انتظار منفعل را ترویج و به جای ایجاد امید، یاس تولید می کند و برخی از معارف را ناقص ارائه می دهد.   وی با اشاره به آسیب های فضای مجازی در باب رفتاری ابراز کرد: زمانی که یک فرد، رفتارشناسی لازم را از وظایف و عملکرد یک منتظر نداشته باشد، علی رغم علاقه مندی به امام زمان(عج) و گذراندن آموزش های لازم، در عرصه های مختلف و سبک زندگی منتظرانه، رفتارهایی در مسائل شخصی، نوع ارتباط با خداوند و ارتباط با دیگران و یا محیط زیست مغایر با روح انتظار بروز می دهد.   رفتار عملی والدین، بهترین کلاس درس برای نوجوانان ملایی با اشاره به وظایف والدین برای جلوگیری از آسیب دیدن نوجوانان در فضای مجازی گفت: والدین به واسطه رفتار عملی خود می توانند نوع زندگی منتظرانه و حضور در فضای مجازی را به نوجوانان آموزش دهند، زیرا نوجوانان بیش از آن که از حرف های پدر و مادر درس بگیرند، از رفتار آنها آموزش می بینند، طبیعتا پدر و مادری که برنامه و مدیریت خاصی برای حضور در شبکه های اجتماعی ندارند، رفتارشان برای نوجوانان آسیب زا خواهد بود.   مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه پدر و مادر باید به صورت غیرمستقیم فعالیت و عملکرد نوجوانان را در فضای مجازی نظارت کنند، تصریح کرد: آنان باید در فضای مجازی به عنوان یک رفیق و فرضا عضو یک گروه وارد شوند و اگر بتوانند از میان اقوام و دوستان، افرادی مطمئن، هم سلیقه و با دغدغه امام زمانی را شناسایی و فرزند خود را همراه آنان کنند، در زمینه جلوگیری از ورود آسیب ها بسیار کمک زسان خواهد بود.   وی اضافه کرد: والدین اگر خطایی از فرزندان و نوجوانان در فضای مجازی مشاهده کردند، نباید به صورت توهین آمیز برخورد کنند و اگر نیاز به سرزنش است، بنا بر آموزه های دینی باید به صورت مخفیانه و مختصر باشد و حتما باید راهکار ارائه شود تا نوجوان در برابر این آسیب های مصون گردد.   ملایی در پایان خاطرنشان کرد: والدین باید یک برنامه زندگی که توامان دارای درس، تفریح، تهذیب و ... باشد برای نوجوان طراحی کنند که این برنامه خود به خود می تواند، استفاده از شبکه های اجتماعی را برای آنان راحت تر کند البته به صورت کلی ورود نوجوانان را به جهت شرایط سنی خاص، در شبکه های اجتماعی توصیه نمی کنم و معتقدم والدین باید ورود حداقلی آنان را در این فضاها مدیریت کنند. پایان پیام/376