غالب منبرهای ما در دست سلیقه‌های خاص و حزبی است/ ائمه جماعات متمرکز و پخته دیگر در مساجد وجود ندارد

حجت الاسلام والمسلمین بهرام دلیر، این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم با حضور در غرفه خبرگزاری شبستان  در بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن در پاسخ به این سوال که چرا امروز مساجد ما با استقبال عمومی سابق مواجه نیست، گفت: استقبال از مسجد یا دوری از آن به عنوان یک پدیده اجتماعی و مذهبی در جامعه ما مطرح است. در دوران دفاع مقدس احساسات پاکی در جامعه حاکم بود و خیلی از پیچیدگی‌های امروزی در مسایل سیاسی و فرهنگی را که شاهد آن هستیم در آن زمان وجود نداشت. وی ادامه داد: در آن زمان امام جماعت ما، مسئولان مسجد غالبا انسجام گرا بودند و از هرگونه تفرقه پرهیز داشتند اما امروز تریبون‌ها و منبرهای مساجد غالبا آن انسجام اجتماعی را به ارمغان نمی‌آورند چه بسا بسیاری از موارد گزاره‌های دینی و داده‌های حزبی و سلیقه‌های خاص به کار می‌رود. این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم تاکید کرد: این در حالی است که گزاره های دینی از جمله مسجد ما در استخدام سلیقه خاصی نیست در واقع سلایق ما باید با باورهای دینی ما همراه بوده تا بتوانند از محیط های مساجد استفاده لازم صورت گیرد. حجت‌الاسلام والمسلمین دلیر یادآور شد: مسجد باید در بحث‌های روز ما یعنی عرفان غالبا تا اندازه‌ای لازم از تفرقه‌ها دوری کند و جمع و جامعیت رسیدن به گزاره‌های دینی جزو کلیدواژه‌هایی است که باید به آن پرداخته شود. وی افزود: در حوزه‌های علمیه ما در گذشته انسان های پخته ای در مساجد حضور پیدا می کردند و مسجد را مدیریت می کردند. افرادی همچون شهید طالقانی، مطهری، بهشتی، مفتح و ... افرادی بودند که با پختگی کامل از حوزه به مدیریت مساجد می آمدند اما امروز غالبا طلاب ما از حوزه ها خام بیرون می آیند و آن پختگی علمی لازم را ندارند. این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم ابراز داشت: وقتی پختگی رخ ندهد زمانه امروز ما با دوران انقلاب و دفاع مقدس بسیار متفاوت خواهد بود. یکی از تفاوت‌های اساسی ما با دوران گذشته این است که ما پیش از این تا این میزان آموزش عالی را در کشور نداشتیم و تعداد تحصیل کردگان ما تا این میزان نبود اما امروز ما تحصیل کردگان زیادی را داریم که به دنبال مطلب‌های فلسفی، عرفانی و تفسیرهایی همچون تفسیر مرحوم محمدتقی جعفری هستند. حجت‌الاسلام والمسلمین دلیر بیان کرد: خیلی از کتاب های ماندگار و خطابه های ما یا کلاس های مفید مربوط به مساجد گذشته است اما امروز چنین کسانی را که دارای چنین پختگی‌ای باشند را کمتر می‌بینیم، البته در گذشته دانش آموختگان ما هم به این میزان نبوده ولی امروز تحصیل‌کردگان ما تشنه مطالب هستند ولی ما دیگر امثال شهید مطهری ها و بهشتی ها را نداریم. وی ادامه داد: متاسفانه مساجد و گزاره‌های دینی ما را با خطاهای سیاسی پیوند می‌زنند، قرار نیست نزاع ها و خطاهای سیاسی به مساجد ما مربوط باشد. ما باید بین این دو تفکیک قایل شویم. این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم با بیان اینکه ما امروز متاسفانه با عدم حضور علمای متمرکز در مساجد روبرو هستیم، تصریح کرد: برای نمونه امام جماعت ما؛ نماینده ولی فقیه در نهاد خاصی یا قاضی دادسرایی است که در مسجدی نماز جماعتی را هم برپا می کند این در حالی است که ایشان برای مسجد وقتی را ندارند و نمی توانند کارهای فرهنگی و علمی را انجام دهند. حجت‌الاسلام والمسلمین دلیر اضافه کرد: مساجد ما باید به خود بیایند و فرضا یک سالن ورزشی یا علمی را داشته باشند تا بتوانند جوانان را به سوی خود جذب کنند. همچنین بحث غبارروبی و تکریم مساجد امری مهم است. نمازگزار ما گاهی اوقات در مساجد حتی برای خواندن نماز هم مشکل دارد زیرا فرش های ما تمیز نبوده و بوی مناسبی را نمی دهد، برای نمونه در مساجد بیروت نمازگزاران بعد از اقامه نماز پاهای خود را هم می شویند و این امر باعث پاکیزگی مسجد شده و نمازگزار را از مسجد دور نمی کند.   خادمان مساجد باید از میان افراد تحصیل‌کرده باشند وی با اشاره به نقش خدام در مساجد خاطرنشان کرد: امید است روزی را شاهد باشیم که خادمان مساجد از میان افراد تحصیلکرده باشند و رفتارهای روانشناختی را بلد بوده و یاد بگیرند با گروه های سنی مختلف چگونه برخورد کنند. متاسفانه غالب خدام ما به این شکل نبوده و با گزاره های دینی و دانشی و حتی رفتارهای روانشناختی آشنا نیستند، از این رو جوانان را از مساجد دور می کنند. این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم در پاسخ به این سوال که چرا امروز دانش آموختگان حوزه های علمیه بار علمی لازم را ندارند، تصریح کرد: در گذشته حوزه های علمیه به صورت کامل یک طلبه را حمایت می کردند. برای نمونه اهالی یک روستا، اقوام و خویشاوندان و حتی پیرامون یک طلبه را حمایت می کردند اما امروز یک تلقی نادرستی که وجود دارد این است که تصور می کنند طلبه‌های ما از سوی دولت حمایت می شوند در حالی که طلبه های ما از حمایت دولت برخوردار نیستند.   عدم حمایت از طلبه‌ها عامل خام بودن آنها است حجت‌الاسلام والمسلمین دلیر عنوان کرد: حمایت هایی که از طلبه ها می شود همانند بیمه های درمانی یا عمران و حتی بحث های اداری و حوزوی ارتباطی با طلبه ندارند لذا طلبه تحصیلکرده ما از کمک های دولتی دریافتی را ندارد حتی مراجع تقلیدی که شهریه این طلبه‌ها را می‌دهند غالبا از بودجه های لازم برخوردار نیستند. وی با بیان اینکه فشارهای اقتصادی، اجاره خانه ها، اقساط و تشکیل زندگی به یک طلبه امان تحصیل کردن را نمی دهد، اظهار کرد: در واقع طلبه فضایی را برای مطالعه مناسب همانند گذشته ندارد بنابراین یک طلبه عاشقانه و محققانه مطالب علمی را دنبال نمی‌کند تا بتواند یک مفسر یا عارف بزرگ بشود. این مدرس فلسفه عالی و عرفان حوزه علمیه قم بیان کرد: فشارهای اقتصادی از یک سو و اختلافات طبقاتی در کلیه جامعه بد است و این امر در حوزه علمیه خیلی بدتر است. وقتی که یک شخص طلبه به جایگاهی می رسد و زندگی آن متحول می شود و در نهادهای قضاوت، اجرایی و مجلس دستی بر کار پیدا می کند مردم تصور می کنند که همه طلبه ها چنین وضعیتی را دارند این در حالی است که فقر و محرومیت از رفاه حداقلی غالب زندگی طلبه هاست. حجت‌الاسلام و المسلمین دلیر در پایان گفت: این فشارهای روحی و روانی باعث می شود که یک طلبه با دقت و آرامش خاصی به درس خود مشغول نشود بنابراین پایه های تحصیلی آن هنوز به جایی نرسیده است به دنبال پیدا کردن کار و حضور در محلی برای کسب درآمد است. همین عدم حضور طلبه ها با یکدیگر در خلوت شدن مسایل ما تاثیرگذار است. پایان پیام/523