به گزارش جهان نيوز، شهر مرزی مهران در ۱۰۰کیلومتری جنوب مرکز استان ایلام واقع شده است، این شهر در گذشته منصورآباد نام داشت که در سال ۱۳۰۹ به تصویب فرهنگستان زبان فارسی بنام مهران نامگذاری شد. این شهرستان به خاطرموقعیت جغرافیایی اش درجلگه بین النهرین، در ادوار مختلف تاریخی نبردهای مهمی به خود دیده است و از زمانی که حزب بعث در عراق روی کارآمد بخصوص در سال۱۳۴۷ مورد طمع آن رژیم بود. پاره ای از درگیری های عراق با ایران در دوره پهلوی بر سرتصاحب این دهلیز صورت گرفت و ارتفاعات مهم آن چند بار اشغال شد. هرچند آغاز رسمی جنگ سی و یک شهریور ۵۹ بود ولی مهران قبل از این تاریخ زیر آماج گلوله های خمپاره وتوپ بود. انقلاب  نوپا وعدم استقرار بیشتر ادارات ، سازمانها و همچنین نیروهای نظامی و انتظامی به ویژه در مناطق محروم و دوردست کشور یکی از علل عدم سازماندهی برای مقابله با حملات پراکنده حکومت عراق بود و همین امر باعث شده بود مردم این منطقه به جای تخلیه شهر، اسلحه ر ابه دست گرفته و به عنوان نیروی مردمی در کنار رودخانه کنجانچم با احداث سنگر وخاکریز در مقابل ارتش عراق ازسرزمین وشهر خودبه دفاع بپردازند. درخردادسال ۵۹ یکی از روحانیون استان که نقش به سزایی در سازماندهی نیروهای مردمی داشت مرحوم آیت‌الله حیدری ایلامی بود. وی ضمن فراهم کردن امکانات واقلام مورد نیاز جبهه، آخرین اطلاعات مربوط به تحرکات ارتش عراق را به دستگاه های ذیربط گزارش می کرد. صدام: مهران مهریه فاو است بالاخره در آخرین روزهای شهریور ۵۹ ارتش عراق از زمین و هوا مرزهای ایران اسلامی را مورد تجاوز قرار داد و شهرهای مرزی کشور را به اشغال خود در آورد و مهران هم با وجود مقاومت مردم تصرف  شد، که بعد از۳۵ ماه درعملیات والفجر۳ به آغوش میهن بازگشت. عملیات موفق «والفجر۸» که به تصرف شبه جزیره فاو و کوتاه کردن دست عراق از شمال خلیج فارس انجامید روحیه ارتش عراق را به کلی تضعیف کرد. رژیم بعث عراق پس از ناکامی در بازپس‌گیری فاو از رزمندگان ایرانی و برای جلوگیری از حملات گسترده ایران، در پی حملات متعدد در غرب کشور، شهر مهران را به تصرف درآورد و با هیاهو آن را به رخ جهانیان کشید. عراقی ها جشن گرفتند و گفتند نیروهای طلایی صدام در عملیات خونخواهی قهرمانانه مهران را تصرف کردند ، رادیو بغداد با چنان آب و تابی خبر فتح مهران را اعلام کرد که گویا تهران را فتح کرده اند. صدام اعلام کرد مهران مهریه فاو است و تا زمانی که ایران در فاو است، آنها هم محکم و استوار در مهران خواهند ماند وایران فکر نکند ما ضعیف هستیم و به دوشرط عقب نشینی می کنیم اول اینکه ایران و عراق به مرزهای بین‌المللی عقب‌نشینی کرده و در مسائل داخلی یکدیگر دخالت صورت نگیرد و دوم عقب‌نشینی ایران از فاو در مقابل عقب‌نشینی عراق از مهران خواهد بود. این تبلیغات تا سطحی بود که حضرت امام«ره» به موضوع حساس شدند و شخصا از فرمانده سپاه پیگیری کردند که تکلیف مهران را روشن کند و بعثی ها را وادار به عقب نشینی کند. با پیگیری های حضرت امام «ره»و جلسات متعدد فرماندهان و اقدامات مختلف تیم های شناسایی، تصمیم بر انجام عملیات کربلای۱، گرفته شد. به رغم اینکه اغلب فرماندهان یگان های سپاه اعلام کرده بودند که نیرو و تجهیزات کم است اما به دلیل حساسیتی که امام در این موضوع نشان دادند، همه به میدان آمدند. با نزدیک شدن زمان حمله، جابجایی و نقل و انتقالات شروع شد. «کربلای ۱»  با رمز« یا ابوالفضل العباس ادرکنی » در این هنگام طوفان نسبتاً شدیدی همراه با گرد و غبار در گرفت و سطح منطقه عملیاتی و عقبه نیروهای خودی را پوشاند بطوری که دشمن امکان دید را از دست داد. بدین ترتیب در ساعت ۲۲:۳۰ دقیقه مورخ نهم تیرماه سال۱۳۶۵ عملیات آزادسازی مهران تحت عنوان «کربلای ۱» و با رمز« یا ابوالفضل العباس ادرکنی » آغاز شد. طراحی این عملیات پنج مرحله بود که در همان مرحله اول و دوم قوای اسلام به اهداف مورد نظر دست یافتند و شهر مهران بعد از ۴۵ روز اشغال و همچنین بیش از ۱۷۵ کیلومتر مربع ازاراضی اشغال شده شامل ارتفاعات قلاویزان، کله قندی، روستاهای رضاآباد، پاسگاه مرزی بهرام آباد، جاده مهران_دهلران به تصرف رزمندگان اسلام  شهرهای بدره و زرباطیه عراق زیر دید و تیر قوی نیروهای اسلام درآمد. در این عملیات نظامی ‪ ۳۹‬گردان از یگان های عمل‌کننده رزمی، زرهی و مهندسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دلاورانه با دشمن بعثی پیکار کردند. نیروهای سپاه اسلام در عملیات آزادسازی مهران در مجموع موفق به انهدام دو تیپ ‪ ۴‬و ‪ ۵‬گارد ریاست جمهوری عراق، تیپ های ‪۴۳۳‬ از لشکر ‪۶۶ ،۵۰۷ ،۱۷‬ کماندویی، ‪ ۷۲ ،۷۱ ،۱۱۳ ،۹۳ ، ۳۵‬از لشکر ‪ ۳۵‬ و دو گروهان پیاده این کشور بین ‪ ۵۰‬تا ‪ ۱۰۰‬درصد شدند. همچنین در این عملیات تیپ ‪ ۳‬گارد زرهی ریاست جمهوری، یک تیپ کماندویی ویژه، تیپ های ‪ ۷۰‬زرهی، ‪ ۹۵ ،۵۰۱ ،۵۹‬و ‪ ۲۴‬مکانیزه از لشکر ‪ ۱۰‬و گردانهای ‪ ۴۴۷ ، ۵۳ ، ۲۲۸‬توپخانه، گردان ‪ ۶‬زرهی و... به میزان قابل توجهی منهدم شدند. در عملیات کربلای ۱ همچنین بیش از ‪ ۹‬هزار نفر از قوای بعثی کشته و زخمی شدند و بیش از هزار و ‪ ۲۰۰‬نفر نیز به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند. در این عملیات در مجموع هزار و ۱۷۰‬ دستگاه انواع تانک، نفربر و خودرو دشمن منهدم شد و بیش از ‪ ۲۰۰‬دستگاه از این ادوات و هزاران قبضه سلاح سبک و نیمه سنگین نیز به غنیمت نیروهای خودی درآمد. در حالی که دیوارهای شهر مهران به نوشته «مهران آزاد شد، قلب امام شاد شد»، مزین شده بود،  مرکز مطالعات استراتژیک لندن در گزارشی اعلام کرد که کارشناسان نظامی در لندن معتقدند عملیات مهران پدیده جدیدی را به وجود آورد. به اسارت درآمدن بسیاری از افسران عالی رتبه ارتش عراق که در میانشان فرمانده تیپ و جانشین لشکر و فرمانده واحدهای مختلف ارتش هم هستند و علت این اسارت ها عدم ایمان افسران عالی رتبه و پرسنل و سربازان ارتش عراق به ادامه جنگ و بیهوده انگاشتن ایستادگی در برابر نیروهای ایران است. ۱۰ تیرماه فراموش نمی شود محمدرضا شرف بیانی مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان ایلام گفت: آزاد سازی مهران علاوه برکشیدن خط بطلان بر استراتژی دفاع متحرک رژیم بعث موجب بالا بردن روحیه رزمندگان برای عملیات های بعدی شد. وی گفت: در دهم تیر ماه سال ۶۵ با آزاد سازی مهران حماسه ای در استان ایلام رقم خورد که هیچگاه در غبار زمان فراموش نخواهد شد. شرف بیانی تصریح کرد: همه ما نسبت به سالروز آزادسازی مهران مسئول هستیم.  وی با بیان اینکه برنامه‌های سالروز آزادسازی مهران در سال جاری با نگاه متفاوت‌تری در راستای معرفی هر چه‌ بهتر این روز به جامعه برگزار می‌شود، افزود: رسانه‌ها و خبرنگاران نقش بسیار مهمی در راستای معرفی نقش مردم ایلام در دفاع مقدس و سالروز آزادسازی مهران در آینه مطبوعات بر عهده‌ دارند. برگزاری جشن آزادسازی مهران برای اولین بار در قلاویزاننظام ملکشاهی فرماندار مهران هم با تبریک فرارسیدن سالروز آزاد سازی مهران با اشاره به عملیات کربلای یک که منجر به پیروزی غرورآفرین رزمندگان اسلام در فتح مهران عزیز شد، گفت: رشادت ها و دلیری های رزمندگان غیور در این عملیات ستودنی است.وی اظهار کرد: پنج کمیته شامل کمیته فرهنگی، پشتیبانی، ترابری، امنیت و بهداشت کار اجرای هرچه باشکوه مراسم دهم تیر را برعهده خواهند داشت. وی افزود: باید عزم خود را جهت برگزاری مراسمی در خور شأن مردم این دیار جزم کرده و با کمترین کاستی و مشکل این مراسم بزرگ را برگزار کنیم. سرهنگ جمال شاکرمی جانشین فرمانده سپاه حضرت امیر المومنین (ع) استان ایلام گفت:  در مجموع پیش بینی شده که حدود چهار تا شش هزار نفر از سراسر استان ایلام و استان های دعوت شده در این برنامه حضور داشته باشند که سه هزار نفر از طرف شهرستان مهران و دو هزار و ۵۰۰ نفر نیز از شهرستان ایلام و دیگر نقاط استان در این برنامه حضور خواهند داشت. شاکرمی افزود: این برنامه امسال برای اولین بار در نقطه ایثار ( قلاویزان ) عصر روز دهم تیرماه در سطح ملی برگزار می شود در حالی که سنوات گذشته این برنامه در شهرستان مهران و درحد استانی برگزار می شد. منبع:مهر