هر فرد شاغل، خرج زندگی چند نفر را تامین می‌کند؟

به گزارش شفاف، در سال های اخیر شرایط اقتصادی ایران به گونه ای پیش رفته است که تقریباً همگان بر این باورند که هر فرد شاغل نسبت به گذشته مخارج زندگی نفرات بیشتری را تامین می کند. به عبارت بهتر بار زندگی نفرات بیشتری بر دوش هر فرد شاغل افتاده است. ما این موضوع را در ادامه در بیست سال اخیر مورد بررسی قرار می دهیم. برای این منظور از داده های مربوط به سرشماری نفوس و مسکن مرکز آمار ایران استفاده خواهیم کرد. شاخصی که به خوبی می تواند این موضوع را برای ما توضیح دهد شاخصی به نام بار تکفل معیشتی است. این شاخص که شاخصی جمعیتی و اقتصادی محسوب می گردد نشان دهنده مقدار تکفلی است که یک فرد از نظر تامین مخارج زندگی و هزینه افراد غیرفعال بر دوش دارد. به عبارت دیگر این شاخص برتری عددی افراد شاغل به افراد غیرشاغل را نشان می دهد. هر چه مقدار شاخص بار تکفل معیشتی بزرگتر باشد فشار وارده بر جمعیت شاغل برای تامین معاش افراد تحت تکفل افزایش می یابد و در نتیجه سطح رفاه اقتصادی جامعه کاهش و قدرت پس انداز کمتر خواهد شد. شاخص بار تکفل از فرمول زیر به دست می آید:   در جدول زیر بار تکفل معیشتی در بیست سال اخیر مشاهده می شود. همان گونه که ملاحظه می شود در سال 75 هر فرد شاغل، مخارج زندگی 3.12 نفر را تامین می کرده است. یک دهه بعد یعنی در سال 85  بار تکفل معیشتی به 2.44 نفر کاهش یافته و این یعنی هر فرد شاغل، مخارج زندگی نفرات کمتری را نسبت به سال 75 پرداخت می کرده است. در سال 90 دوباره شاخص بار تکفل به 2.65 نفر افزایش یافته و در نهایت در سال 95 این شاخص به 2.52 نفر رسیده است. در کل نتایج نشان می دهد که طی بیست سال اخیر بار تکفل کاهش یافته است و این یعنی در سال 95 در مقایسه با سال 75 مخارج زندگی افراد کمتری بر دوش شاغلین بوده است.   کل جمعیت جمعیت شاغل بارتکفل 1375 60055488 14571572 3.12 1385 70495782 20476395 2.44 1390 75149669 20546874 2.65 1395 79926270 22670988 2.52 همچنین نمودار زیر بار تکفل در استان های مختلف در سال 95 را نشان می دهد. همان گونه که ملاحظه می شود در استان سیستان بلوچستان هر فرد شاغل مخارج زندگی 3.5 نفر دیگر را تامین می کند. در رتبه دوم بدین لحاظ استان کرمانشاه قرار دارد که هر نفر هزینه زندگی 3.2 نفر دیگر را پرداخت می کند. بارتکفل در استان بوشهر نسبت به سایر استان ها کمتر و 2.2 نفر می باشد. به عبارت بهتر در استان سیستان و بلوچستان پس انداز کردن سخت و سطح رفاه اقتصادی پایین تر از سایر استان ها و در استان بوشهر پس انداز کردن راحت تر نسبت به سایر استان ها و سطح رفاه اقتصادی نیز بالاتر است.   به هرحال امید است که در سال های آینده وضعیت اقتصادی به گونه ای رقم بخورد که رشد شاغلین بیشتر از رشد کل جمعیت باشد تا شاهد کاهش بارتکفل معیشتی و افزایش سطح رفاه اقتصادی جامعه باشیم.