<?xml encoding="utf-8" ??????> گروه اقتصادی صابرنیوز: اولین جلسه از سلسله جلسات فکرآورد با عنوان «حکرانی پول» به همت مرکز تفکر و آزاداندیشی و با همکاری معاونت علمی ناحیه بسیج دانشجویی استان خراسان رضوی و مجمع عالی بسیج برگزار شد. این گفتگو با حضور دکتر محمد نعمتی عضو هیأت علمی دانشکده معارف و اقتصاد اسلامی و دکتر مرتضی مرتضوی عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی، پیرامون «برررسی اثرات بیش از حد و ویرانگر شبکه پولی بر نظام اقتصادی کشور» برگزار شد. محمد نعمتی با بیان مقدمه‌ای تلقی‌شان از اداره جامعه و مفهوم اقتصاد اسلامی را بیان نمودند و در ادامه با تأکید بر اهمیت نظام پولی گفت: «نظام پولی یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی کشور است و هر تغییر و تحول در این نظام می‌تواند در زندگی تک تک افراد جامعه اثر گذار باشد. کارآمدی و ناکارآمدی نظام اقتصادی به عملکرد و بهینه بودن این نظام مربوط است.» وی ادامه داد: «سه بحث جدی در نظام پولی وجود دارد: یکی حق خلق پول است، دوم حق مدیریت و سوم حق بهره‌مندی. وضعیت موجود ما بر اساس آموزه‌های مکتب شیکاگو است و تصورش از حق خلق پول بانکداری مرکزی- ذخیره جزئی است. در حالی که حداقل چهار نظام پولی دیگر در دنیا وجود دارد. اما در کشور ما به دلیل بینش سطحی که وجود دارد به مکاتب دیگر توجهی نشده است.سی سال است که به بهانه عدم وجود ربا مکتب شیکاگو در اقتصاد ما جاری است در حالی که مسئله بانکداری ما ربا نیست و مسئله اصلی حق خلق پول، حق مدیریت و حق بهره‌مندی است.» عضو هیأت علمی دانشکده معارف و اقتصاد اسلامی با اشاره به خواص مکتب شیکاگو افزود: «در این مکتب حق خلق پول متعلق به گروه‌های خاص است، مدیریت آن هم به صورت است خاص است و بهره‌مندی آن خاص است. در 5 سال اخیر حدود هزار میلیارد تومن پول خلق شده است. این پول برای چه کسی است؟ برای همه 80 میلیون است یا برای یک سری افراد خاص در بانک‌های خصوصی و ...» نعمتی با اشاره به اینکه نظام پولی از قبل از انقلاب تاکنون تغییر نکرده است، گفت: «در این مدت تنها به سیاست‌های جزئی و سطحی پرداخته شده است و کسی متعرض ساختار کلان اقتصاد نشده است. نظام پولی فعلی کشور ما ماشین تولید فقر فساد و تبعیض است. اگر حق خلق پول به عده‌ای خاص در کشور داده بشود، طبیعتاً کسی بهره‌مند می‌شود که انحصار خلق آن را دارد. یعنی اگر هزار میلیارد تومان پول خلق شد یعنی کسانی که صاحب آن هستند در تمام کالاهای تولید شده جامعه شریک هستند بدون اینکه کاری کرده باشند. خلق پول یعنی سر سفره دیگران نشستن. این نظام پولی ماشین تولید نابسامانی‌ها است و نارضایتی‌ها را به وجود می‌آورد. تداوم این وضعیت ادامه حیات یک سیستم اجتماعی و سیاسی مورد سؤال است.» پس از نعمتی، مرتضی مرتضوی بحث خود را با حدیثی پیرامون پول آغاز نمودند. وی گفت: «حدیثی از حضرت رسول است که مضمونش این است که به دنبال درهم و دینار رفتن باعث سقوط قبلی‌ها شده است و باعث سقوط شما هم می‌شود. یک برداشت از این حدیث این است که این پول می‌تواند باعث سقوط می‌شود و این حدیث یک حدیث اجتماعی است و یکی از مهمترین دلالت‌هایش برای ما این است که اگر با پول خوب برخورد نکنیم ما را به زمین خواهد زد.» عضو هیأت علمی گروه اقتصاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی با تأکید بر ضرورت فهم منشأ پول بیان داشت: «باید برای بررسی پول باید برویم ببین کسی که پول را اختراع کرد برای چه چیزی اختراع کرد. سه تا نظریه عمده وجود دارد که بانکدار چگونه پول را مدیریت می‌کند. یکی واسطه‌گری وجوه است که خیلی خنثی است و پول را دریافت می‌کند و به دیگری می‌دهد و حق کارگزاری خود را می‌گیرند و بحث مضاربه و .... در آن وجود دارد. این تلقی در بانکداری اسلامی وجود دارد ولی خوشبختانه اسم این قانون را قانون بانکداری اسلامی نگذاشتند و این تفطن وجود در بزرگان اول انقلاب وجود داشت.» وی افزود: «نظر دوم همین ذخیره جزئی است که می‌تواند خلق پول هم بکند ولی دست بانک هم خیلی باز نیست که بتواند پول خلق کند. نظر جدید این است که وقتی بانک می‌تواند پول خلق کند هدایت این نقدینگی بسیار اهمیت پیدا می‌کند و حکمرانی آن بسیار مهم است. وقتی اجازه خلق پول به یک بانک خصوصی می‌دهیم حکمرانی آن بسیار مهم است.» مرتضوی در مورد سطح اطلاع مسئولین نظام بانکی ایران گفت: «اینکه بگوییم آقایان به مکتب شیکاگو معتقدند بسیار خوشبینانه است به نظر من آقایان بسیار مد زده هستند. تنها کسی که فهمیده بود بانک مرکزی چیست و به چه مکتبی تعلق دارد و جایگاه نظری خود را می‌دانست دکتر نوربخش بود که به رحمت خدا رفتند. در مقابل در ایالات متحده بزرگان علم اقتصادشان رییس فدرال رزرو هستند. اگر مدارک آقایان را بررسی کنیم، مدارک آنها یا غیر مرتبط است یا به واسطه درجات کارمندی بانک بالا آمده‌اند.»