به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، با پایان سال 2017، ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا نیز وارد یکسالگی خود می شود؛ دوره ای که با چالش های جدی برای اجرایی سازی توافق هسته ای همراه بود. ابتدا ترامپ در صدد خروج از برجام برآمد، سپس با درک هزینه های ناشی از برجام شکنی، تلاش کرد تا تهران را ناگزیر به زیر پاگذاشتن توافق کند. ناکامی کاخ سفید در دستیابی به اهداف، نگاه ترامپ را متوجه کنگره کرد تا با ارجاع تصمیم گیری نهایی درباره ماندن یا خروج از برجام، نمایندگان در این زمینه تصمیم گیری کنند.با پایان مهلت 60 روزه کنگره، بار دیگر رسیدگی به این موضوع بر عهده شخص رییس جمهوری واگذار شده اما وی همچنان سکوت اختیار کرده است. در مقابل اقدامات ناسازگار ترامپ، دیگر بازیگران جهانی و سازمان های بین المللی همچنان حمایت خود را از این توافق چندجانبه ابراز داشته و در صدد تقویت روابط خود با جمهوری اسلامی برآمده اند. ** آژانس و تکرار گزارش پایبندی ایران به برجامآژانس بین المللی انرژی اتمی که نقش نظارتی را در اجرای برجام عهده دار است در گزارش های ماهانه و فصلی مکرر خود از پایبندی ایران به برجام سخن به میان آورده است. گزارش جمعه ششم اسفندماه 1395 (24 فوریه 2017) آژانس، نخستین گزارش رسمی این نهاد بین المللی در سال 2017 به شمار می رفت که در طول سال بارها تکرار شد. در این گزارش آمده که درجه غنی‌سازی اورانیوم ایران از 3.67 درصد فراتر نرفته و میزان ذخائر اورانیوم کشورمان نیز در زمان تهیه گزارش برابر با 101.7 کیلوگرم بوده است. این میزان بسیار کمتر از اندازه پیش ‌بینی ‌شده در برجام است؛ موضوعی که با گذشت یک سال همچنان ادامه یافته و در گزارش های بعدی آژان به چشم می خورد. به تازگی «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس نیز در گزارشی به شورای حکام آژانس تایید کرد ایران به تعهدات هسته ای خود عمل کرده است. همکاری نزدیک ایران و آژانس یکی از مهمترین دلایل ناکامی آمریکا در برجام شکنی بوده است. باوجود تلاش کاخ سفید در تاثیرگذاری بر مسوولان آژانس از طریق نماینده خود در سازمان ملل اما آمانو همواره بر ضرورت پایبندی همه طرف ها به برجام تاکید کرده است؛ موضوعی که نشان می دهد شمشیر آمریکا برای ضربه زدن به برجام به عنوان توافقی مورد اجماع جهانی کند شده است. نکته دیگر اینکه، در آمریکای ترامپ اتفاق تازه ای رخ داده و آن چندگانگی کانون سیاست گذاری خارجی ایالات متحده است. «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل در ماه های گذشته به صدای سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده و در این میان «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا به حد ملموسی کنار گذاشته شده است. اختلاف نظر بین رییس جمهوری و وزیر امور خارجه آمریکا از یک سو و ناکامی تیلرسون در پیدا کردن بهانه ای موجه برای پشت پا زدن به برجام از طرف دیگر از جمله دلایل این چندگانگی مرکز تصمیم گیری است.هیلی بیش از هر موضوعی به برنامه موشکی ایران توجه دارد تا از این طریق بر جمهوری اسلامی فشار وارد آورد. اواخر آذرماه بود که وی با حضور در کنار لاشه موشکی که مدعی ارسال آن از ایران به یمن بود، آن را نشانه نقض قطعنامه شورای امنیت و نمود اقدامات بی ثبات کننده تهران خواند. چند روز بعد چنین سخنانی بار دیگر از تریبون شورای امنیت مطرح شد اما برخلاف تصور هیلی، نمایندگان دیگر کشورهایی چون چین، فرانسه، انگلیس، آلمان و ... موضوع آزمایش موشکی ایران را از برجام جدا دانسته و به حمایت از توافق هسته ای پرداختند. ** اعمال تحریم غیرهسته ای علیه دستاوردهای برجامرییس جمهوری آمریکا در مدت ریاست خود، اقدامات ضدایرانی گوناگونی انجام داده است؛ اقداماتی که با هدف وادار کردن ایران به زیرپا گذاشتن برجام و مهیا شدن بهانه برای دشمنان طراحی شده است. مدت زیادی از روی کار آمدن ترامپ نمی گذشت که وی فرمان اجرایی درمورد منع صدور روادید برای شهروندان هفت کشور از جمله ایران صادر کرد. تصویب تحریم های ضدایرانی با بهانه هایی غیر از موضوع هسته ای از دیگر اقداماتی بود که ایالات متحده در سال 2017 برای دلسرد کردن ایران از ادامه پایبندی به برجام انجام داد که تحریم های علیه سه کشور ایران، روسیه و کره شمالی نمونه ای از آن محسوب می شود. در مجموع، اتهام به ایران مبنی بر حمایت از گروه های تروریستی منطقه، نقض حقوق بشر و فعالیت های موشکی کشورمان از جمله دلایل و بهانه های تصویب و اعمال تحریم های غیرهسته ای آمریکا است.باوجود ادعای ترامپ مبنی بر پایبندی به برجام اما وی بارها مفاد مختلف این توافقنامه را نادیده گرفته و در صدد مانع تراشی در مسیر گسترش مناسبات ایران و جهان بر آمده است. رسیدگی به چنین موضوعی در حوزه اختیارات «کمیسیون مشترک برجام» متشکل از نمایندگان ایران، اتحادیه اروپا و گروه 1+5 است که اواخر آذرماه شاهد برگزاری دهمین نشست این گروه بودیم. در جریان دیدارهای گوناگونی که در حاشیه این نشست انجام گرفت، رایزنی‌های مفصلی در ارتباط با مباحث فنی و حقوقی انجام شد. همچنین بخشی از مسائل مطرح شده در کمیسیون مشترک به موضوع اجرای پیوست سوم برجام در خصوص همکاری صلح آمیز هسته‌ای اختصاص یافت و تمام شرکت کنندگان، پایبندی مستمر خود را به تعهدات برجامی مورد توجه قرار داده و بر ضرورت تضمین اجرای موثر آن در همه بخش‌های مربوطه با حسن نیت و در فضایی سازنده تاکید کردند.در سال 2017 به رغم همراهی نکردن آمریکا با کشورهای جهان در پیاده سازی برجام، حجم مبادلات و رفت وآمد هیات های سیاسی و اقتصادی به ایران افزایش یافت. قرارداد و توافقات موفقیت آمیز در حوزه های انرژی، صنعت خودرو، هواپیما و ... تنها بخش کوچکی از همکاری ها بود. به عنوان نمونه قرارداد 780 میلیون دلاری بین رنو فرانسه و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و همچنین قرارداد چند میلیارد دلاری توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت فرانسوی توتال از جمله این توافقات بود. به تازگی نیز (شنبه نهم دی ماه) دهمین و یازدهمین هواپیمای برجامی در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست و نشان داد با همه موانع موجود، توافقات انجام گرفته در فضای پسابرجام در حال اجرایی شدن است. بی دلیل نبود که «فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چندی پیش تاکید کرد که با برجام بیش از 80 درصد فعالیت‌های تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا به طور موفقیت‌آمیز به انجام رسیده است. پژوهشم**1969**9279**خبرنگار: حسن شکوهی نسب **انتشار: سیدمحمد موسی کاظمیایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید. انتهای پیام /*