به گزارش ایرنا، خروج یکجانبه ترامپ از توافق هسته ای ایران(برجام) و بازگشت و تمرکز دوباره بر ابزار تحریم بار دیگر عرصه بین المللی را به صحنه رویارویی های راهبردی میان کشورها تبدیل کرده است. صحنه ای که مقدمات آن در همان آغاز دوران ریاست جمهوری 'دونالد ترامپ' یا حتی پیش تر در دوران کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا زده شد و سپس با روی کار آمدن تیم امنیتی جدید در کاخ سفید متشکل از 'جان بولتون' مشاور امنیت ملی و 'مایک پمپئو' وزیر امورخارجه، صحنه رویارویی شکل تازه ای به خود گرفت.از همان 18 اردیبهشت و همزمان با اعلام خروج آمریکا از توافق برجام توسط ترامپ، تلاش های گروه جدید 1+4 برای عبور از تحریم های یکجانبه آمریکا آغاز شد. برگزاری نخستین جلسه کمیسیون مشترک وزرای امورخارجه کشورهای متعهد به برجام در 15 تیرماه 1397، اگرچه تعهد سیاسی اروپا را نشان می داد اما سیاست عملی را از سوی اروپا نمی توان مشاهده کرد.اگر چه اجرایی شدن قانون موسوم به 'مسدودساز' از سوی اتحادیه اروپا التیامی بر زخم تعهدات برجامی امریکا بود اما هنوز دورنمای روشنی از فضای پساآمریکایی برجام مشخص نشده بود.قوانین مسدوساز کنونی، درواقع همان قوانین مسدوساز اتحادیه اروپا در سال 1996میلادی است که اروپا در مقابل تحریم های آمریکایی علیه کوبا تصویب کرده بود. «فدریکا موگرینی' مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در 15 مرداد پس از اعلام بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران، در بیانیه ای به همراه آلمان، انگلیس و فرانسه اعلام کرد که اروپا مصمم به حفاظت از فعالان اقتصادی اروپایی براساس قوانین اتحادیه اروپا و در هماهنگی با قطعنامه 2231شورای امنیت سازمان ملل با نسخه به روز شده قوانین مسدودساز تحریمی اتحادیه اروپا برای مقابله با تحریم های آمریکا علیه ایران است. برگزاری هفتاد و سومین اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و حضور طیف متنوعی از رهبران جهان فرصت مناسبی بود که دیپلماسی برجام در نیویورک پیگیری شود. نشست وزرای امورخارجه گروه 1+4 در نیویورک و تاکید دوباره اعضای برجام به ویژه اروپایی ها برای ایجاد ساز و کار ویژه نشان می دهد که جهان قادر است با وجود خروج آمریکا، با حفظ این توافق انزوای بین المللی واشنگتن را رقم بزند.دراین نشست، گروه 1+4بر تعهدات برجامی خود ازجمله ایجاد'سازو کاری ویژه' » در تسهیل پرداخت‌های مربوط به صادرات (شامل نفت) و واردات ایران برای مقابله با تحریم های دولت ترامپ تاکید کردند. از نکات مهم دیگر این بیانیه می توان به ابراز تاسف خروج آمریکا از برجام، دستاورد بسیار مهم در حوزه دیپلماسی چندجانبه، مدرن سازی رآکتور تحقیقاتی اراک، برخورداری ایران از منافع اقتصادی برجام و حمایت از به ‌روزرسانی «قانون انسداد» اتحادیه اروپا اشاره کرد.بیانیه وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+4 دیگر کشورها را نیز به اتخاد سیاست ها و ایجاد سازوکارهای مشابه در روابط اقتصادی خود با ایران تشویق کرده و خواهان حفظ و تقویت روابط دوجانبه اقتصادی با ایران و بسیج همه امکانات از جمله از طریق همکاری باکشورهای ثالث برای عادی سازی موثر روابط تجاری و بازرگانی با ایران شده ‌است که بیان آشکار اراده اعضا برای حفظ برجام است و آشکارا در مقابل اراده آمریکا برای نابودی برجام و اعمال مجدد تحریم ها بر ایران قرار دارد.موگرینی نیز پس از پایان نشست، از تدوین نهایی راه حل عملیاتی برای تامین خواسته های ایران خبر داد و گفت این راه حل به زودی اجرایی می شود.اکنون توپ در زمین اروپایی ها و دیگر اعضای مشارکت کننده در این توافق است.اما پرسش اساسی برای بسیاری از ناظران سیاسی این است که این سازو کار ویژه چگونه ساز و کاری خواهد بود؟فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه هفته گذشته در نیویورک گفت که طرح ایجاد یک ساز و کار ویژه برای تجارت با ایران به این معنی است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا یک 'موجودیت حقوقی' برای تسهیل داد وستدهای مالی مشروع با ایران ایجاد خواهند کرد و این به شرکت های اروپایی اجازه خواهد داد تا به تجارت با ایران ادامه بدهند.اگر چه جزئیات فنی این موضوع هنوز مشخص نشده اما واژگانی که موگرینی به کار می برد وهمچنین بند 10 بیانیه نهایی نشست مشترک وزرای امورخارجه 1+4، سرنخ هایی درباره روند این برنامه ارایه می دهد. 'محمد جواد ظریف' وزیرامورخارجه ایران نیز شنبه شب طی میزگردی با خبرنگاران حاضر در نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک، درباره این ساز وکار ویژه گفت: ایران قصد دارد با فروش نفت و انجام معاملات بین المللی به جای دلار با سایر ارزها، با تحریم های آمریکا بر فروش نفت کشور مقابله کند. ساز و کار اصلی، حذف دلار است. وی با بیان این مطلب که کشورها شروع به عقد توافقنامه هایی برای استفاده از پول های رایج شان در داد و ستد دوجانبه با ایران کردند، افزود: شما می توانید از پول خودتان استفاده کنید. کالا و اجناس را با پول رایج خود بفروشید، اجناس را با پول رایج سایر کشورها بخرید و در پایان یک دوره مشخص، این را با ارزی غیر از دلار تراز کنید. این کاملا ممکن است و شاید حتی مفید باشد.اندیشکده 'شبکه رهبری اروپا' و نشریه 'بورس و بازار' در گزارشی در ژوئیه 2018 پیشنهاد ایجاد یک ساختار بانکی جدید را در واکنش به تحریم های آمریکا براساس سیستم موجود 'بانک های دروازه' مانند بانک 'هندلزبانک اروپا و ایران' در هامبورگ و شاخه های اروپایی بانک های خصوصی ایران مطرح کردند.براساس گزارش مزبور، دسته سومی از بانک های دروازه ای قابل تصور است که تشکیل شده از ابزارهایی با هدف خاص تاسیس شده توسط دولت های اروپایی یا بخشی از مشارکت های عمومی - خصوصی با هدف تسهیل تجارت و سرمایه گذاری با ایران است.به نظر می رسد که طرح جدید اتحادیه اروپا بر گزینه بهره برداری از بانک های مرکزی و نظام دولتی تبادلات مالی متمرکز است. فدریکا موگرینی با تایید چنین فرایندی خاطرنشان کرد که آلمان، فرانسه و انگلیس یک میانجی مالی بین دولتی ایجاد خواهند کرد. نشریه بلومبرگ نیز درگزارش روز گذشته خود می نویسد: چنین تجارتی به یورو و پوند قابل تصور است زیرا برای مقام های آمریکایی شفاف نخواهد بود و شرکت های اروپایی که از طریق میانجی های دولتی کار کنند از لحاظ فنی نقض کننده تحریم های آمریکا نخواهند بود. این سامانه احتمالا برای روسیه و چین نیز باز خواهد بود.اما برخی تحلیلگران براین باورند در میانه جنگ تجاری آمریکا- اروپا و آمریکا- چین، اروپا و چین از این طریق به دنبال تقویت یوو و پول های ملی خود هستند. دراین زمینه، 'ژان کلود یونکر' رئیس کمیسیون اروپا در یکی از سخنرانی های اخیر خود خواستار تقویت نقش جهانی یورو و دور شدن از تجارت سنتی با دلار شد. چین و روسیه نیز از مدت ها پیش به دنبال چنین بوده اند اما فقط در کنار اروپا است که شانسی برای به چالش کشیدن برتری آمریکا دارند.اما در فضای پرابهام کنونی باید منتظر ماند و دید آیا ساز وکار ویژه' اروپا می تواند شرکت هایی مانند توتال، زیمنس، رونو و دیگر شرکت های بزرگ را به بازگشت به تجارت با ایران وادار سازد؟ به نظر می رسد که اکنون در نقطه تلاقی رویدادها و تغییرات قرار گرفته ایم؛ رویدادهایی که می تواند حتی به فرارویداد تبدیل شود و با برجام به تلاش ترامپ برای استفاده از تحریم و دلار به عنوان سلاحی علیه دیگر کشورها نقطه پایانی باشد. اکنون زمان آغاز دیپلماسی جهانی و ظریف برای یک اقدام بزرگ است؛ اقدامی که می تواند آینده و دورنمای رویدادها وتحولات جدید را ترسیم کند.اروپا**2040**1590 انتهای پیام /*