فائزه طاهری- روزنامه بهاربا نزدیک شدن به زمان تحلیف ریاست جمهوری و همچنین معرفی اعضای پیشنهادی کابینه دوازدهم از سوی روحانی به مجلس، گمانه‌ها درباره حضور یک زن در دولت وی، این بار در سطحی فراتر از معاونت و شاید منصب وزارت در حال افزایش است. این مسئله در حالی است که روحانی و فعالین کمپین انتخاباتی او در طول رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم از حضور و ایفای نقش زنان در مقاطع مهم کشور تقدیر و خواستار افزایش نقش آفرینی آنها شده بودند. در همین ارتباط با زهرا صدراعظم نوری عضو شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به گفت‌وگو نشستیم. منتخب شورای پنجم شهر تهران که عنوان اولین شهردار زن را نیز یدک می‌کشد،  در این گفتگو می‌گوید: نگاه به زنان باید همسان نگاه به مردان باشد. همچنین این فعال سیاسی اصلاح طلب می‌گوید: صرف حضور زنان در وزارتخانه‌ها نیست که حائز اهمیت است، بلکه ضمن تاکید بر شایسته‌سالاری، نگاه و باور به توانایی زنان است که اگر ایجاد شود زمینه حضور بانوان را به عنوان مدیران رده بالا و تا سطح وزارت فراهم می‌کند و در مقابل، زنان نیز پاسخ این اعتماد را خواهند داد. در ادامه مشروح گفتگوی «بهار» با این عضو شورای عالی اصلاح طلبان را می‌خوانید: *** *با توجه به نقش و ظرفیت زنان در جامعه امروز ایران،  لزوم استفاده از زنان در پست‌های معاونتی و وزارتی کابینه جدید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ در یک نگاه توسعه‌ای باید از همه ظرفیت‌هایی که در جامعه وجود دارد بهره‌مند شد. از آنجایی که در کشور ما نیمی از جمعیت را زنان و دختران تشکیل می‌دهند و آنها مسیر رشد و تعالی را با سرعت طی‌ می‌کنند، اقتضا می‌کند که از این ظرفیت و پتانسیل استفاده شود. ما باید با یک نگاه منصفانه و عدالت‌محور همه ظرفیت‌های جامعه را مورد توجه قرار دهیم. با توجه به  وضعیتی که امروز زنان ما دارند و تلاش می‌کنند ظرفیت‌های خود را افزایش دهند و توانمندی‌های خود را بالا ببرند و از علم و دانش بیشتری برخوردار شوند، نگاه حاکمیت و به ویژه دولت، که با تدبیر و امید عمل می‌کند و تلاش دارد عدالت را رعایت کند، اقتضا می‌کند که در کابینه خودش از ظرفیت زنان استفاده کند و تنها به تعداد اندکی در برخی از پست‌ها بسنده نکند. البته این بدان معنا نیست که به هر قیمتی از زنان و حتی مردان، در کابینه استفاده  شود، بلکه ما باید شایسته‌سالاری را ملاک قرار دهیم و افرادی را که دارای توانمندی و دانش کافی هستند و شایستگی کافی را دارند، در کابینه استفاده کنیم. با وجود این به این دلیل که همیشه فرصت‌های کمتری برای زنان فراهم شده و شرایط متعادلی وجود نداشته، ما باید با دید اغماض به این موضوع نگاه و شرایط مناسبی ایجاد کنیم که زنان هم بتوانند حضور یابند و جامعه را از توانمندی خود برخوردار کنند. *با توجه به اینکه رئیس‌جمهور در کابینه دولت یازدهم از بانوان در پست‌های معاونتی استفاده کرده، استفاده از این قشر توانمند در کابینه جدید آن هم در نقش وزیر چه تفاوتی با پست‌های معاونتی دارد؟ اگر ما در لیستی که تهیه می‌کنیم، یعنی افراد متفاوتی را کاندیدا می‌کنیم که نسبت به آنها فکر شود و رزومه‌شان مورد بررسی قرار گیرد و با آنها گفت‌وگو شود، ضرورت دارد که در این فهرست زنان را هم قرار دهیم. این لزوما بدین معنا نیست که ما حتما در پست‌های وزارتی از زنان استفاده کنیم، مهم این است که از شایستگان برای تشکیل یک کابینه شایسته استفاده شود. چیزی که اهمیت دارد آن نگاه و باور است. اگر این باور وجود داشته باشد، طبیعی است که ما می‌توانیم افراد شایسته را پیدا و فرصت را برای آنها ایجاد کنیم‌. اگر برای پست وزارت مناسب بودند، مطلوب است و اگر مناسب نبودند، در پست‌های دیگر. حساسیتی روی اینکه حتما پست وزارتی باشد نیست. *به عقیده شما در حال حاضر معاونی داریم که بتواند در‌اندازه‌های وزارت ظاهر شود؟ بله داریم. یک نکته وجود دارد و آن اینکه اگر نگاهی که به زنان می‌کنیم، همان نگاه به مردان باشد، امکان استفاده از ظرفیت زنان وجود دارد. ما زمانی که می‌خواهیم از زنان استفاده کنیم، به آنها نگاه ۱۰۰ درصدی داریم. انتظارمان این است که یک زن ۱۰۰ درصد شرایط را داشته باشد تا بتوانیم از او استفاده کنیم. این نوع نگاه هم در میان مردان و هم زنان نسبت به خودشان وجود دارد. در صورتی که وقتی یک مرد می‌خواهد انتخاب شود، لزوما به او نگاه ۱۰۰ درصدی نداریم. ما در کابینه قبلی دکتر روحانی و کابینه‌های قبلی، افرادی را داریم که برای اولین بار انتخاب می‌شوند، کسانی که تجربه در سطح کابینه دولت نداشتند، اما به آنها اعتماد شده و بسیاری از آنها این اعتماد را پاسخ دادند و کارنامه موفقی داشتند. بنابراین، نگاه است که باید تغییر کند و ما باید شرایط را برای زنان ایجاد کنیم و به آنها اعتماد کنیم. در بسیاری از موارد، زنان هم به اعتمادی که به آنها شده پاسخ دادند. آنها تلاش بیشتری می‌کنند، احساس مسئولیت بالا دارند و قدرشناس هستند. *در کدام وزارتخانه‌ها بیشتر می‌توان از ظرفیت زنان با توجه به خصوصیات آنها استفاده کرد؟ آیا تنها در وزارتخانه‌های خاصی این امکان وجود دارد؟ در تمامی وزارتخانه‌ها این امکان وجود دارد. تعداد بانوان در حال حاضر زیاد است، زنانی که تحصیل‌کرده هستند و سالیان سال تجربه کسب کردند و از یک پختگی برخوردارند. حتی در وزارت نفت هم که به نظر می‌آید یک وزارتخانه کاملا مردانه باشد، زنان متخصصی داریم و با نوع نگاه مثبتی که وزیر نفت دارد، چندین زن مسئولیت‌های مهمی گرفتند مانند معاون وزیر و رئیس پتروشیمی. بنابراین در وزارتخانه‌های مختلف این شرایط وجود دارد و باید از این فرصت استفاده شود. انتظار ما این است که دولت دکتر روحانی با توجه به شعارهایی که در انتخابات دادند و همچنین علاقه‌مندی و باوری که وجود دارد، از این فرصت استفاده کرده و وعده‌های خود را عملی کنند. *آیا خود زنان هم برای به دست‌گیری پست‌های مدیریتی و وزارتی می‌توانند تلاش کنند یا به صورت یک طرفه باید منتظر اقدام مردان در این زمینه باشند؟ خود زنان هم باید در معرفی زنان شایسته و توانمند تلاش کنند. باید زنان را به جامعه و موارد مختلفی که می‌توان از این فرصت و ظرفیت استفاده کرد بشناسانند و حتی می‌توان در قالب تشکل‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی از آنها حمایت کرد. باید از دولت و مسئولین ذی‌ربط مطالبه کرد. خود این موضوع کمک می‌کند به اینکه هم آنها شناخته شوند و هم روحیه مطالبه‌گری مسئولان را پاسخگو می‌کند. *اخیرا مساله حضور زنان در ورزشگاه‌ها باز هم داغ شده و برخی هم چون گذشته بر طبل مخالفت در برابر آن می‌کوبند. جلوگیری از این حضور، چه در ورزشگاه و چه مجامع بزرگتر چه تاثیری در کمرنگ کردن نقش زنان در جامعه و نادیده گرفتن آنها دارد؟ اگر ما بخواهیم محیطی سالم و اخلاقی باشد، هر‌اندازه که فضا و شرایط را برای خانواده‌ها، اعم از مردان، زنان و بچه‌ها فراهم کنیم، طبیعتا آن محیط از سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود. ورزشگاه‌ها هم مکان‌هایی هستند که ما باید خانواده را در آنجا بپذیریم، یعنی شرایطی فراهم کنیم که خانواده بتواند حضور پیدا کند. این حضور کمک زیادی می‌کند. ما این تجربه را در پارک‌ها داشتیم. وقتی که در پارک‌های سطح شهر، فضا تنها برای حضور مردان فراهم می‌شد، باعث کاهش حضور خانواده‌ها شده و شرایط و فضایی را برای بزهکاری فراهم می‌کرد و محیط ناسالمی ایجاد می‌شد. در صورتی که وقتی در سطح پارک‌ها شرایطی را ایجاد کنیم که خانواده‌ها هم حضور پیدا کنند، بزهکاری به حداقل می‌رسد و آرامش و امنیت افزایش می‌یابد و محیطی فرهنگی ایجاد می‌شود. در ورزشگاه‌ها هم باید از این تجربه استفاده شود. هر‌اندازه که شرایط حضور خانواده بیشتر فراهم شود، سلامت و جو فرهنگی تقویت می‌شود. هر کاری همیشه عده‌ای موافق و عده‌ای مخالف دارد. باید ببینیم کدام کار صحیح، منطقی و به مصلحت است و رضایت آحاد جامعه را فراهم می‌کند. امروز حضور زنان و دختران در ورزشگاه‌ها یک مطالبه جدی است و باید به آن پرداخته شود. *برای این موضوع منع قانونی وجود دارد؟ منع قانونی نداریم، ضمن اینکه از نظر مسائل بین‌المللی و فدراسیون‌ها و تشکیلات ورزشی باید استانداردها رعایت شود. فیفا و ورزش‌های تــوپ و تــور هـر کدام استاندارد‌های خود را دارند که حتما حضور زنان را  می‌طلبد و اگر ما به آن توجه نکنیم، محرومیت‌هایی برای جامعه ورزشی خود ایجاد می‌کنیم که به ضرر جامعه ما و افراد ورزشکار خواهد بود. *به طور کلی زنان در جامعه ایران صرف نظر از حضور در کابینه به عنوان وزیر، تا چه‌اندازه در رسیدن به حقوق خود موفق عمل کرده اند؟ اگر بخواهیم نسبت به گذشته بسنجیم، وضعیت بهتر شده و شرایط بهتری برای حضور زنان در سطح جامعه فراهم شده است، اما اگر بخواهیم نسبت به وضعیت ایده‌آل و مطلوب در نظر بگیریم، هنوز فاصله زیادی داریم و باید تلاش بیشتری شود. ۵۰ درصد جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند و اینکه بین ورودی‌های دانشگاه و دانش‌آموختگان بیش از ۵۰ درصد دختران هستند، یعنی جامعه ما به این سمت می‌رود که دختران و زنان از نظر علمی و تخصصی درصد بالایی را شامل می‌شوند. بنابراین باید فرصت تجربه کردن را به آنها داد و شرایط را برایشان به گونه‌ای فراهم کرد که بتوانند آنچه را که آموختند در عرصه عمل هم به کار بگیرند و این کار جز با این نیست که در سطوح مختلف آنها را درگیر کرده و به آنها اعتماد کنیم. در بخش‌هایی البته این اتفاق افتاده است. مثلا در وزارت بهداشت و درمان، شاید در سطوح کلان مدیریتی کمتر، اما بالاخره شاهد حضور زنان هستیم. یا در وزارت آموزش و پرورش که تعداد زنان زیاد است، که البته بیشتر در حد مدیران مدرسه شاهد حضور زنان هستیم. ما به ندرت شاهدیم که یک خانم رئیس منطقه یا مدیرکل آموزش و پرورش استان و یا معاون وزیر شود. چنین مناصباتی غیرممکن نیست زیرا ما زنان توانمندی داریم. یا در سطح آموزش عالی، در کل دانشگاه‌های ما تنها دانشگاه الزهرا رئیس زن دارد، آن هم به این دلیل که دانشگاه اساسا تک‌جنسیتی است، در سطح معاون وزیر و مدیران کل این اتفاق به ندرت افتاده است. در وزارتخانه‌های دیگر هم که زنان زیادی حضور دارند، این ظرفیت و امکانات وجود دارد و باید شرایط فراهم شود. بنابراین اگرچه نسبت به گذشته وضعیت بهتر شده اما تا ایده‌آل راه زیادی داریم.