بازی امریکا در بغداد چیست- فرید مدرسی*

او فقط 14 ساعت از پایان انتخابات پارلمانی عراق نگذشته بود که شروع به ابلاغ سناریو خود، به گروه‌های سیاسی کرد. 'برت اچ. مک‌گورک' 45 ساله که یک سوم عمر خود را با پرونده عراق گذرانده، ساعت 8 صبح، روز یکشنبه 13 ماه می 2018 (23 اردیبهشت 97) روبروی سیاستمداران شیعی عراق نشست. خودش به همراه سفیر امریکا در بغداد، به دفتر و منزل آنان رفت و صریح و بی‌پرده سناریوی واشنگتن را برای آنان گفت: 'مخالف ائتلاف شیعیان (تحالف وطنی) هستیم. باید نخست‌وزیر توسط اکثریت (اغلبیت) پارلمان انتخاب شود. ایران به دنبال ائتلاف شیعیان است و نباید این دوره این اتفاق بیفتد؛ این رویکرد فرقه‌گرایی است. سناریویی که مورد نظر ماست: ائتلاف میان سائرون (به رهبری مقتدی صدر) با نصر (به رهبری حیدر العبادی) و حکمت (به رهبری عمار حکیم) و چند گروه کرد و سنی دیگر. این سناریو از درونش تمدید دوره دوم نخست‌وزیری حیدر العبادی بیرون می‌آید.' اما او دیپلماتی است که می داند 'مرغ یک پا ندارد'؛ از این رو نیویورک‌تایمز به او لقب 'مردِ عمل' داده است، هزاردستانی در بین‌النهرین که تنها به 'انجام' و 'شدن' می‌اندیشد و اهل حرف زدن نیست اما به گفتگو با هر کس که می‌تواند منافع امریکا را میسر کند، تن می‌دهد. او در سناریوش، هم می‌خواست سهل‌ترین و دسترس‌ترین نتیجه یعنی نخست‌وزیری العبادی را به سرانجام برساند؛ با کمترین هزینه و هم بازی‌ای را طراحی کند که اغلب سیاستمداران ارشد عراقی همراه شوند و هم نتیجه آنچنان نشود که منافع صد در صد ایران، میسر شود. در این سناریو حتی مخالف‌ترین سیاستمدار عجیب‌وغریب عراقی؛ 'مقتدا صدر' که از دوره پساصدام تاکنون حاضر به دیدار با آنان نشده است را هم به بازی می‌گیرند. آنها می‌گویند: 'مخالف باشیم اما دوست بمانیم.' شگردی که می‌تواند زمین بازی را طوری طراحی کند که دیگر مهره‌های سناریو، راه خروجی نداشته باشند؛ یعنی منافع‌شان با منافع امریکا گره بخورد. مهره‌ها را کامل نمی‌سوزانند و گاهی طوری رفتار می‌کنند که گویی آن مهره با آنان هماهنگ نیست تا تمام‌بازی لو نرود. آنان به دنبال ایده‌آل‌ها نیستند، از واقعیت سعی می‌کنند، بهترین نتیجه‌ای که ممکن است را بگیرند. در این مسیر از همراهی دشمنان و مخالفان‌شان هم ابایی ندارند و 'مک‌گورک' لیدر باسابقه آنان است. ابتدا واقعیت را به دقت و با جزئیات می‌شناسند و سپس بر آن اساس، نزدیک‌ترین سناریو به منافع‌شان را برمی‌گزینند. در این سیاست به دنبال آن هستند که کمترین هزینه و فضاسازی منفی نصیب‌شان شود؛ تا هر لحظه بخواهند پشت یک مهره سیاسی را خالی و مهره بهتری را جایگزین کنند. اینچنین سیاستی امروز با شگردها و روش‌های 'برت مک‌گورک' پیش می‌رود؛ دیشب او با العبادی دیدار کرد و پس از آن العبادی حکم برکناری فالح الفیاض از ریاست حشدالشعبی و مشاورت امنیت ملی را امضا کرد. هر کس این تصمیم را می‌دید، می‌دانست که چنین اقدامی نتیجه‌ای جز قدرتمند شدن فیاض در جریان رقیب العبادی ندارد. مگر فیاض پیش از این سیاست ورزی نکرده بود که ناگهان دیشب برکنار شد؟ امریکایی‌ها فقط به نتیجه می‌اندیشند آنها می خواهند هر جریانی فراکسیون اکثریت را به دست آورد، کاندیدای نخست وزیری آنان با سیاست‌های‌شان مغایرت نداشته باشد؛ لذا حاضرند از عبادی هم چشم بپوشانند تا اگر فتح و قانون اکثریت شدند 'فالح الفیاض' کاندیدای نخست‌وزیری شود و او کسی نیست که آنها با او مشکل داشته باشند. آنها به راحتی توانستند عبادی را ابزاری برای قدرتمند کردن رقیبش کنند. پریشب نیز مک‌گورک مهمان 'هادی العامری' رئیس ائتلاف فتح بود؛ نشستی که اخبار ضد و نقیضی از آن بیرون آمد و خبری رسمی منتشر نشد. بازی در عراق سخت است اما مک‌گورک 17 سال با این کشور زندگی کرده است و حتی صحنه‌های خصوصی عشق‌ورزی‌اش در دوران پیش از ازدواج با همسر کنونی‌اش را آنجا تجربه کرده است. البته او هنوز مشت ایران را نتوانسته باز کند که در دقیقه 90 چه ورقی رو خواهد کرد؛ شاید باید تا دوشنبه منتظر ماند و دید صحنه رقابت مهره‌ها را.... *روزنامه نگار انتهای پیام /*