حاکمانِ ناپارسا، جامعه را دچار سرکشی می‌کنند سرور پارسایان عالَم، امیرالمؤمنین، علی(ع) در خطبۀ ۲۰۹ نهج‌البلاغه۱ می‌فرمایند: خدا بر پيشوايان دادگر واجب فرموده خود را با مردم ناتوان برابر نهند تا مستمندى تنگدست را به هيجان نيارند و به طغيان واندارند[ترجمۀ مرحوم شهیدی]. (...كَيْلَا يَتَبَيَّغَ بِالْفَقِيرِ فَقْرُهُ). «تَبَیَّغُ» به معنای به‌هیجان آوردن و تهییج کردن است. برای نمونه، تبیغ دم، یعنی غلبۀ خون، تبیغ ماء، جوش‌زدن آب در چشمه و تبیغ لبن، بسیار شدن شیر. از این منظر، برای تبیین طغیان، سرکسی و نافرمانی مردمان در برابر اوامر الهی، نخست باید به سراغ حاکمان رفت، چراکه به تعبیر آیت‌الله عبداله جوادی‌آملی، ظاهر مردم، باطن مسؤولان است. شگفت‌انگیزند کسانی که با وجود چنین آموزه‌هایی، همچنان عامل خارجی را علت‌العلل دین‌گریزی/ستیزی مردمان می‌دانند و انگشت اتهام‌شان مدام متوجه آن سوی مرزهاست. با این حجم از اخبار اختلاس، رانت‌خواری، ریخت‌وپاش شازده‌ها/آقازاده‌ها و خودنماییِ «ژن‌های خوب»، اگر هنوز مردم حجابی دارند و برهنه! نیستند، معجزه است. رقص آن دخترکان، روسری هواکردن آن بانوان، تشدید معضل پوشش (بدحجابی) و هر رفتار اجتماعی که یکی از علل آن سستی باورهای دینی است، بیش‌وپیش از آن‌که پیامد هجوم بدخواهان خارجی و خارج‌نشینان به باورهای مردم باشد، نتیجۀ رفتار متناقض بعضی از حاکمان است که در حد «اضعف» که پیشکش، در حد «اوسط» جامعه هم زندگی نمی‌کنند. طرفه آن که فرزندان‌شان حتی ریاکاری پدر را هم نیاموخته‌اند و آشکارا خروج از ساده‌زیستی و تبختر و «این منم طاووس علیین شده» سر می‌دهند و چه اثر گزنده، تهوع‌آور و ویران‌گری دارد این به‌رُخ کشیدن‌ها و گستاخانه سخن گفتن‌ها از «سفرۀ انقلاب» و ...  ۱ - امام علی(ع) در سفری به بصره، به‌عیادت یکی از یاران دیرین خود به‌نام «علاء ابن زیاد» رفتند. پس از گفت‌وگویی، علاء به امام می‌گوید: يا امير المؤمنين، از برادرم عاصم بن زياد به تو شكايت دارم که لباسى كهنه پوشيده و دل از دنيا بريده. حضرت او را می‌خواهند و می‌فرمایند: اى دشمنك جان خويش، شيطان پليد تو را به بيراهه كشيده، آيا به زن و فرزند خود رحم نكردى گمان مى‏‌كنى خداوند چيزهاى پاكيزه را بر تو حلال كرده آن گاه از اين كه از آن‌ها بهره‌‏مند شوى ناراضى است تو نزد خداوند بى‏‌مقدارتر از آنى كه با تو اين گونه رفتار نمايد. عاصمِ تارک دنیا پاسخ می‌دهد: يا امير المؤمنين، تو خود با لباس خشن و غذاى ناگوار زندگى مى‏‌کنید. مولای پرهیزکاران می‌فرمایند: قَالَ وَيْحَكَ، إِنِّي لَسْتُ كَأَنْتَ، إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ الْحَقِ الْعَدْلِ أَنْ يُقَدِّرُوا أَنْفُسَهُمْ بِضَعَفَةِ النَّاسِ، كَيْلَا يَتَبَيَّغَ بِالْفَقِيرِ فَقْرُهُ.