رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با تشریح چگونگی به‌وجود آمدن واژه "عجم" برای ایرانیها گفت: پس از حمله اعراب به ایران، مهمترین جای جهان چین بود و اشراف ایرانی به چین پناه بردند و در غرب چین به مدت ۱۶۰ سال حکومت ساسانی در تبعید تشکیل شد. به گزارش نامه نیوز  سید محمد بهشتی در نشست تخصصی ایران کجاست، ایرانی کیست؟ با اشاره به اینکه فرهنگ دانایی حاصل از تعامل انسان با محیط است، به توضیح نحوه کسب این دانایی پرداخت. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه در بسیاری از موارد دانایی با سواد اشتباه گرفته می‌شود، گفت: دانایی امری پنهان و پوشیده در وجود انسان است و بخش اعظم آن در ناخودآگاه قرار دارد. بهشتی با بیان این نکته که دانایی در ناخوداگاه تبدیل به بینش و بینش تبدیل به منش می‌شود، افزود: از آنجا که ما در یک محیط فرهنگی پرورش پیدا کرده ایم از فرهنگ برخوردار و به بینش و منش آن مبتلا شده ایم. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بیان داشت: بخشی از بینش و منش که به خودآگاه می‌آید، به ترتیب تبدیل به دانش و روش می‌شود و می‌توان آن را به دیگران نیز منتقل کرد. بهشتی در توضیح این پرسش که چگونه ایرانی‌ها، ایرانی می‌شوند، گفت: در اثر تماسی که هر جامعه ای با مظاهر فرهنگی خود دارد از آن فرهنگ برخوردار می‌شود و یکی از مهمترین مظاهر فرهنگی ما زبان است. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: بخش قابل توجهی از فرهنگ در اثر تماس با زبان فارسی به ما منتقل می‌شود. به گفته بهشتی، آیین‌ها، سنت‌ها، باورها، هنرها، معماری، شهرها، معماری و غیره از جمله مظاهر فرهنگی هستند که ما در تماس با انها از فرهنگ برخوردار می‌شویم. تربیت راز بهره مندی از فرهنگ رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره تفاوت برخورداری از فرهنگ با بهره مندی از فرهنگ گفت: گاهی ممکن است ما از فرهنگ برخوردار باشیم اما بهره مند نباشیم به طور مثال وقتی در خانه یک گنج وجود دارد اما فرد از گرسنگی می‌میرد در واقع او برخوردار است اما بهره مند نیست. او گفت:  وقتی از چیزی بهره مند می شویم که  تحت تربیت قرار گیریم، در واقع تربیت کمک می‌کند که ما از فرهنگ مان بهره مند شویم و در طول تاریخ فرهیختگان و فرزانگان جامعه برای تربیت و این بهره مندی تلاش کرده اند. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تربیت را دارای دو کیفیت دانست و به دو واژه " فرهیختن" و " پرهیختن" اشاره کرد و گفت: پرهیختن کیفیتی از تربیت با وجه عمومی است و همه جامعه باید تحت این کیفیت از تربیت قرار بگیرند. وی پرهیختن را با پرهیز هم ریشه دانست و گفت: پرهیختن دایره ای از معرفت است که صحنه امر و نهی محسوب می‌شود، همان چیزهایی که والدین به فرزندانشان می‌آموزند و بخشی از آن هم در سایر محیط ها مانند آموزش و پرورش اتفاق می‌افتد. بهشتی مهمترین مامویت آموزش و پرورش را "پرهیختن " دانست و گفت: این در حالی است که متاسفانه ما فکر می‌کنیم وظیفه آموزش و پرورش یادگیری سواد است در صورتی که بهانه سواد است. بهشتی با اشاره به اینکه ایرانی‌ها به خواسته اعراب تن نداند و به دنبال آن اعراب ایرانی‌ها را "عجم" به معنی "گنگ" یا "زبان نفهم" و "موالی" یعنی "برده آزاد شده" خطاب قرار می‌دادند، گفت: در نظام ایران قبل از اسلام مدارجی از رعایا، دهقانان، لشکریان، موبدان و دربایان وجود داشت و تحمل این تحقیرها برای ایرانی‌ها به ویژه افرادی که در قسمت بالای این هرم قرار داشتند بسیار سخت بود و چون دستشان به دهانشان می‌رسید، شروع به مهاجرت کردند. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود مشکلات زیاد جامعه در بحث " پرهیختن"، علت آن را غفلت بسیاری از نهادهایی دانست که وظیفه اصلی آنها " پرهیختن " است اما به کارهای دیگری مشغول هستند. بهشتی افزود: آنها بسیاری از کارهایی که وظیفه دارند را انجام نمی‌دهند اما کاری که پیامبران هم وظیفه نداشتند را انجام می‌دهند و سعی می‌کنند همه را به بهشت بفرستند. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری "فرهیختن" را معنی دیگری از تربیت دانست و در توضیح آن گفت: " فرهیختن" صیقل زدن و آشکار کردن گوهر پنهان است. بهشتی با تاکید بر اینکه همه مشمول فرهیختگی قرار نمی‌گیرند، گفت: در جایی از  گلستان سعدی در بحث تربیت به تاثیر کمال همنشین اشاره شده که همان بحث "پرهیختن" است. وی با اشاره به اینکه در جایی دیگر از گلستان نیز آمده؛ "عاقبت گرگ زاده گرگ شود، گرچه با آدمی بزرگ شود"، گفت: شاید در وهله نخست تناقض در گلستان سعدی به ذهن برسد اما در واقع یکی به "پرهیختن" و دیگری به "فرهیختن" اشاره می‌کند. به گفته بهشتی، آنچه کمک می‌کند نسلی لایه ای به فرهنگ اضافه کند، نقشی است که فرهیختگان ایفا می‌کنند، در واقع آنچه از نسل‌های گذشته برای ما به یادگار مانده، فعل فرهیختگان است. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: پرهیختگان فقط برای خودشان شرایط مساعد زیستن را فراهم می‌کنند.