پیروی از شخصی واجب است که هوای نفسش را تابع امر خدا نموده باشد

گروه مذهبی- با توجه به ادّعای بی اصل و اساس برخی از مدعیان دروغگو و کاذبی که می خواهند خود را اسوه و الگوی مردم معرفی نمایند و در پی جمع نمودن مردم به دور خویش هستندتا به اهداف شوم خویش دست یابند، امروز به بررسی صفات  مومن واقعی و شخص صالح و قابل استناد و اعتماد می پردازیم:   حضرت سیّد السّاجدین و زین ‌العابدین علیّ ‌بن الحسین علیهما السّلام می‌فرمایند:[1] کسانی که روششان نیکوست. «اگر مردی را ببینید که طریقه و روش او نیکوست، و گفتار خود را آهسته و آرام نموده، و سخن خود را ضعیف و ملایم نشان دهد و در کارها و حرکاتش خود را خاضع و فروتن جلوه دهد، فوراً به او گرایش پیدا نکنید! دست نگاه دارید، توقّف کنید که شما را گول نزند! زیرا چه بسیار کسانی هستند که به علّت سستی نیّت و پستی هویّت و ترسو بودن، دلشان از رسیدن به دنیا و ارتکاب کارهای حرام عاجز مانده‌اند، و بدین جهت دین را دام وصول به دنیا و وسیله صید وصول به مادّیات و شهوات قرار می‌دهند؛ مردم را به ظاهر آراسته خود می‌فریبند و چنانچه به چیز حرامی دست یابند با تمام مشقّت و تکلّف خود را بدان می‌رسانند و دست می‌آلایند.   کسانی که از مال حرام دوری می کنند. و اگر دیدید که آن مرد از مال حرام اجتناب می‌ورزد و دست بدان نمی‌آلاید پس باز صبر کنید! و در گرایش به او مبادرت نکنید که شما را فریب ندهد! چون خواسته‌ها و تمایلات نفسانی مردم مختلف است؛ زیرا که چه بسیاری از مردم از به دست آوردن مال حرام گرچه فراوان باشد دوری می‌کنند، ولیکن ارادة خود را از راه زنا و اعمال شنیعه باز نمی‌دارند، و نفس خود را بر ورود بر یک زن زشت کریه المنظر فرود آورده و از راه حرام با او آمیزش می‌کنند.   کسانی که از اعمال و کارهای زشت دوری می کنند. و اگر آن مرد را چنین یافتید که از این عمل زشت هم دوری می‌کند باز شکیبا باشید! و در گرایش به او شتاب نکنید که مبادا شما را گول زند! تا خوب بنگرید که گره و بستگی عقلانی او چطور است؟ و مرکز تصمیم‌گیری تفکیری او چگونه است؟ چون بسیاری از مردم هستند که از روی آوردن به دنیا و ارتکاب محرّمات و وصول به اموال حرام و اعمال آمیزشی جنسی خودداری نموده و عفّت به خرج می‌دهند، ولیکن دارای عقل متین و فکری استوار نیستند؛ و بنابراین مفسدة کارهائی را که انجام می‌دهند بیش از مصلحت آنست؛ چون بر پایة جهالتی که دارند مفسده‌ای می‌آفرینند بیشتر از مصلحتی که پدیدة عقل و درایتشان است.   کسانی که از لحاظ عقلی متین و استوارند. و اگر عقل او را نیز متین و استوار یافتید باز زود اقدام بر پیروی و تبعیّت نکنید! تا آنکه او را بنگرید که آیا با هوای نفس خود متّحد شده و برعلیه عقلش قیام کرده است؟ و یا آنکه با عقلش متّحد شده و با هم برعلیه هوای نفس امّاره به پا خاسته‌اند؟ و دیگر ببینید که آیا نسبت به ریاست‌های باطله دنیویّه اشتیاق و رغبت دارد، یا آنکه بی‌رغبت و میل است؟ چون در میان تودة مردم افرادی یافت می‌شوند که هم دنیا و هم آخرت هر دو را باخته‌اند؛ دنیا را برای وصول به دنیا ترک گفته‌اند و پنداشته‌اند که لذّت ریاست‌های باطل از لذّت اموال حرام و نعمتهای مباح و حلال بیشتر است، و بنابراین برای نیل به ریاست‌های باطل از همة اینها گذشته‌اند. و اگر به آنها گفته شود: از خدا بپرهیز! مقام خودخواهی و عزّت کاذب او را به گناه می‌کشد؛ پس جهنّم برای او بس است و حقاً بد جایگاهی است. این چنین فردی چون آدم یک چشمی پیوسته در امور بدون بصیرت و درایت است، و اوّلین گامی که به باطل بردارد او را به آخرین مراتب خسران و زیان می‌کشاند. و پس از آنکه نمی‌تواند به منویّات خود برسد، پروردگارش او را در طغیان و  سرکشی ممتدّ می‌برد، و در این صورت آنچه را خدا حرام کرده است حلال می‌شمرد، و آنچه را خدا حلال کرده حرام می‌شمرد؛ و اگر ریاست باطلش که بدنبالش می‌رود و برای وصول به آن خود را به مهالک انداخته و به شقاوت رسانده است سالم بماند، باکی در از بین رفتن دینش ندارد؛ پس این افراد کسانی هستند که خدا بر آنها غضب نموده و به آنان صلای دورباش زده و عذاب ذلّت‌آمیز و تحقیرانگیز برایشان مهیّا ساخته است. کسانی که بر هوای نفس خویش مسلط و تابع امر خدا هستند ولیکن مرد، تمام مرد، نیکو مرد آن کسی است که هوای نفس و درخواست خود را تابع امر خدا نموده است و قوای خود را در راه رضای خدا مبذول داشته است؛ و ذلّت را با وجودِ داشتن حقّ، به عزّت ابدیّه نزدیکتر می‌یابد از عزّتی که با باطل به دست می‌آید. و به یقین می‌داند که گرفتاریهای کم و ناچیز دنیا که برای رضای خدا آنها را تحمّل می‌کند، او را به دوام نعمتهای ابدیّه خداوند در بهشتی که خرابی و فناء و نیستی ندارد خواهد رسانید. و نیز می‌داند که اگر از هوای نفس امّاره خود پیروی کند بسیاری از خوشی‌هائی که در دنیا می‌برد او را به عذاب ابدیّه خداوند که زوال و انقطاع ندارد خواهد کشانید. پس بنابراین بدانید که مرد تمام عیار چنین مردی است؛ مرد نیکو، پسندیده و استوار چنین مردی است؛ پس حتماً به او تمسّک کنید و بر رویّه و منهاج و سیرة او اقتدا نمائید و بوسیلة او بسوی پروردگارتان متوسّل شوید! چون درخواست و دعای او ردّ نمی‌شود و طلب و خواهش او دچار حِرمان نمی‌گردد.»[2] منابع: [1]ـ  إحتجاج طبرسى طبع نجف، ج 2، ص 52 و 53 از تفسیر منسوب به امام‏. در احتجاج طبرسی آورده است: و بالإسناد المتقدّم ذکره عن الرّضا علیه السّلام أنّه قال: قالَ علیُّ ‌بنُ الحسین علیهِما ‌السّلامُ... [2]ـ  کتاب معادشناسی، ج 7، ص 317