90 ثانیه زمین لرزه اخیر به قدرت 7.3 ریشتر در عمق 18 کیلومتری در منطقه سرپل ذهاب و شهرک ازگله، حدود 500 کشته و بیش از 12 هزار مصدوم بر جای گذاشت و بیش از 30 هزار واحد مسکونی را تخریب کرد؛ پس لرزه های این واقعه همچنان ادامه دارد و از آن زمان شاهد وقوع زمین لرزه های دیگری در نقاط دیگر کشور هستیم. در حالیکه به طور متوسط هر 10 سال شاهد یک زلزله عظیم در ایران هستیم، شاید یک سوال مهم این باشد که میزان تلفات جانی ناشی از زلزله به چه عواملی بستگی دارد و چطور می توان این تلفات را کاهش داد.دانش آموخته دکتری ژئوفیزیک گرایش زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی در مورد میزان تلفات زلزله ها گفت: تلفات ناشی از زلزله ها به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد؛ از جمله عمق زلزله، ساختار زمین شناسی منطقه، نحوه گسلش (شکستکی گسل) و محل قرارگیری شهرها و روستاها نسبت به گسل مسبب زلزله و غیره. همچنین زمان وقوع زلزله در میزان تلفان موثر است و در صورت بروز پیش لرزه ها قبل از وقوع زلزله اصلی که باعث هوشیاری مردم می شود، تلفات جانی کاهش می یابد. اسماعیلی روز جمعه در گفت وگو با ایرنا، با اشاره به زلزله اخیر کرمانشاه افزود: حوزه زاگرس به طور کلی حوزه رسوبی است، چند کیلومتری ابتدایی زمین رسوبات است و همین امر خطر نسبی (به دلیل میرایی) را پایین می آورد. وی تاکید کرد: هر زلزله ویژگی های خاص خود را دارد و با توجه به منطقه ای که روی می دهد از نظر زمین شناسی، محل قرارگیری شهرها و ساختگاه های شهرها و روستاها، زمان رویداد آن و اینکه پیش لرزه و نشانگر داشته باشد یا خیر؛ تلفات متفاوتی برجای خواهد گذاشت.این محقق حوزه زلزله شناسی در مورد میزان پیش بینی پذیربودن وقوع زلزله در یک منطقه توضیح داد: پیش بینی زلزله به صورت دقیق تاکنون ممکن نیست؛ ولی در بازه بلندمدت و نیز توسط سیستم های هشدار سریع زلزله چند ثانیه قبل از وقوع امکان هشدار وجود دارد. البته مطالعات تحلیل خطر نیز می تواند برای تخمین و شناسایی برخی پارامترهایی مفید برای یک منطقه منجر شود.وی در مورد مطالعات تحلیل خطر زلزله توضیح داد و گفت: این مطالعات در بسیاری مناطق ایران انجام شده؛ طول و اندازه بعضی گسل ها شناسایی شده ولی بعضی دیگر واقعا پنهان هستند. زیرا فعالیت قابلیت شناسایی ندارند. گاهی از روی مطالعات میدانی می توانیم خصوصیات گسل را بشناسیم و گاه گسل ها پنهان هستند و ممکن نیست؛ این مطالعات در مناطق تهران، هرمزگان، شمال شرق کشور و ...انجام شده است.«همچنین این مطالعات شامل بخش های گوناگون است بخشی توسط متخصصان حوزه عمران در مورد ساخت های شهری انجام می شود و مطالعات پهنه لرزه ای بزرگ تر توسط ژئوفیزیست ها یا زلزله شناس ها باید انجام و در نهایت به تحلیل کلی میزان خطر بر اثر وقوع زلزله منجر شود».اسماعیلی در مورد راهکارهای دیگر کشورها برای کاهش میزان تلفات یادآور شد: ساخت سازه ها برای شرایطی که مقاومت بالایی در برابر زلزله داشته باشند، بسیار مفید است. البته ساخت و ساز باید همراه مطالعات مهندسی و ژئوفیزیک باشد.وی همچنین به ضرورت استفاده از سیستم های هشدار سریع اشاره کرد و افزود: یکی از روش هایی که امروز در کشورهای در حال پیشرفته استفاده می شود، بهره گیری از سیستم های هشدار سریع زلزله است. این سیستم ها با هشدار بموقع و قبل از وقوع حتی در حد چند ثانبه بسیار مفید است. اسماعیلی ادامه داد: البته این سیستم ها به صورت خودکار برخی اقدامات پیشگیرانه را مانند هشدار قطع گاز، مدیریت سوخت و غیره را انجام می دهد. نمونه عملکرد این سیستم ها را می توان در زلزله مکزیکو سیتی دید.وی در مورد استفاده از این سیستم ها در ایران توضیح داد: فعلا به صورت محدود در تهران در حال اجراست؛ ولی باید برای تمام زیرساخت های مهم کشور و در مناطق با خطر بالا بکار گرفته شود. به گزارش ایرنا، زلزله شهر پوئبلا مکزیک در ساعت ۱۳:14 روز ۱۹ سپتامبر (28 شهریور) با بزرگی ۷٫۱ ریشتر تقریباً ۵۵ کیلومتری جنوب شهر پوئبلا رخ داد و 20 ثانیه طول کشید. این زمین لرزه در ایالت مکزیکو، پوئبلا، مورلوس و منطقه بزرگ مکزیکو سیتی احساس شد و ۲۴۸ قربانی گرفت. بر اساس گزارش ها، سیستم هشدار سریع 60 ثانیه قبل از وقوع زلزله به صدا درآمد. مکزیک کشوری زلزله خیز است و در پی زلزله 8 ریشتری شهر مکزیکو سیتی که سال 1985 روی داد و پنج هزار نفر بر اثر آن جان باختند، از سال 1991 سیستم هشدار سریع را برای بسیاری شهرهای مرکز و جنوبی این کشور توسعه داده است که شامل 97 حسگر در مناطق مختلف ساحلی و کوهستانی این کشور می شود. علمی**9157**1368خبرنگار: منصوره شوشتری** انتشار: خیراله شفیعی برای اطلاع از اخبار متنوع علمی و فناوری، با کانال علمی ایرنا در تلگرام همراه شوید: irnaelm@ https://telegram.me انتهای پیام /*