۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۵:۲۰ برترین ناشران کشور در حالی امروز تجلیل شدند که جایزه ناشر برگزیده سال جز یک نشان برجلد یک کتاب و یا تابلویی بر دیوار دفتر یک موسسه نشر، هیچ تاثیر دیگری در جریان بدنه نشر کشور نداشته است.  خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: سی ویکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب در حالی از صبح امروز به صورت رسمی افتتاح شد که به سیاق هر سال آن و طی مراسمی، ناشران برگزیده کشور در سال گذشته تقدیر شدند. آنچه این مراسم را اما قابل توجه کرده است اسامی برگزیدگان این مراسم به عنوان ناشر برگزیده سال است که در میان آنها به صروت مکرر می‌توان با نام هایی برخورد کرد که یا در سالهای گذشته بارها این عنوان را کسب کرده‌اند و یا اینکه بعضا در طول سال گذشته کمتر نامی از آنها شنیده شده است. با این همه این نکته قابل اهمیت است که این دست جوایز که بدون شک هدف از اهدای آن ترویج سنت انتشار کتاب با کیفیت برای مخاطب است قرار است چه کارکردهایی داشته و چگونه هدف خود را ترویج کنند. قبل از پاسخ به این سوال بد نیست به آئین نامه انتخاب این ناشران و اهدای این جایزه نگاهی بیاندازیم. مطابق با این آئین نامه هر ساله در بهمن ماه فراخوانی در زمینه انتخاب ناشران برگزیده اعلام می شود و از ناشران خواسته می‌شود استنادات خود را برای داوری در این زمینه به ادارات کل ارشاد اسلامی شهرستان‌ها ارسال کنند. این آمار اما از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام نشده است. به عبارت ساده‌تر اصل اساسی هر نوع مسابقه و اهدای جایزه فرهنگی که در آن برای مخاطبان مشخص می‌شود که برگزیده با داوری و بررسی چند رقیب توانسته عنوان برتر را برای خود به دست بیاورد در اینجا مفقود است. شاید یکی از رمزهای حضور اسامی مشابه در طول سال‌های اخیر در میان برگزار کنندگان این جایزه در همین مساله باشد. میدانی خالی و بی‌تمایلی بدنه نشر به حضور در این دست از داوری‌ها که گویا قرار نیست چیزی را به عنوان جریان‌سازی در بطن خود به جامعه نشر و نیز جامعه مخاطبان القا کند. اما بند دیگر از این جایزه متوجه هیات داوران این انتخاب است. بر اساس آئین نامه انتخاب ناشر برگزیده که در پایگاه اینترنتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل دستری است، هفت نفر شامل  مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی (رئیس هیأت)، نماینده اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران،  نماینده اتحادیه تعاونی‌های ناشران کشور (به نمایندگی از ناشران شهرستانی)،   نماینده انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان،   دو نفر صاحب‌نظر و کارشناس در حوزه کتاب‌های بزرگسال (به پیشنهاد تشکل‌های نشر و تایید معاون امور فرهنگی)، یک نفر صاحب‌نظر در حوزه محتوایی به پیشنهاد دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی و تأیید معاون امور فرهنگی و یک نفر صاحب‌نظر در حوزه تصویرگری کتاب­ های کودک و نوجوان به پیشنهاد انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوانو معاون دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی (دبیر هیأت و رئیس دبیرخانه) یه این انتخاب می‌پردازند.   نگاهی به این ترکیب به خوبی نشان می‌دهد که از این ترکیب هفت نفره سه نفر به طور مستقیم با نظر وزارت ارشاد و یک نفر نیز با تایید وزارت ارشاد به این چرخه وارد می‌شوند. سول اینجاست که این ترکیب دولتی و ساختار آن چرا سالهاست که مصر است تلاش بسیاری از ناشران کوچک و نوپا که در مدت کم گذشته بر شکل‌گیری خود توانسته‌اند به موسسات جریان‌سازی در عرصه نشر کشور مبدل شوند را نبیند و در مقابل به اسامی و نام‌های تکراری چندین و چند باره در این انتخاب‌ها بسنده کند. این آش زمانی شورتر می‌شود که نام موسسه نشری در میان این انتخاب‌ها دیده می‌شود که مدیریت آن کمی بیش از یک سال است که تغییر کرده و به هر تقدیر پایان ده روزه برگزاری نمایشگاه سی و یک و ارزیابی اقبال مخاطبان به جهت‌گیری تازه این موسسه در سال رتبه می‌دهد.   آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی این رویداد بر عهده خود نمی‌بیند که این جایزه از نوعی «از خجالت درآمدن دوستانی از دوستانشان»، تبدیل به یک رویداد هدف‌دار و جریان ساز و تاثیرگذار شود؟ این رویکرد فعلی در نهایت قرار است کدام گره را از کلاف این روزها سردرگم نشر در ایران بازکرده و چه امیدی را به آن تزریق می‌کند. حال نگاهی به آئین‌نامه اعطای نمره برای این انتخاب نگاهی می‌اندازیم. ردیف معیارها درصد سهم حداکثر امتیاز ١ تعداد عنوان‌ های تألیفی چاپ اول اعلام وصول شده، با در نظر گرفتن تعداد صفحات و قطع کتاب (هر عنوان حداکثر سه امتیاز) ١٥% ١٥٠ ٢ تعداد عنوان‌های ترجمه چاپ اول اعلام وصول شده، با در نظرگرفتن تعداد صفحات و قطع کتاب (هر عنوان حداکثر دو امتیاز) ١٠% ١٠٠ ٣ تعداد عنوانهایی که ناشر حق نشر آن را براساس قرارداد معتبر به یکی از ناشران خارجی واگذار کرده است. اعتبار قرارداد از سوی داوران ارزیابی خواهد شد. (هر عنوان حداکثر ٥ امتیاز) ٥% ٥٠ ٤ تناسب کتابهای ناشر با نیازهای علمی و فرهنگی جامعه ٧% ٧٠ ٥ کیفیت ارایه آثار از حیث امور  ویرایش فنی حروفچینی، صفحه‌آرایی و چاپ و صحافی ٥% ٥٠ ٦ تعداد کتاب‌هایی که به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و جایزه جلال آل احمد برگزیده شده‌اند (هر عنوان حداکثر ٢٠ امتیاز). ١٠% ١٠٠ ٧ تعداد کتاب‌هایی که در جشنواره‌های معتبر داخلی جایزه گرفته‌اند، مانند کتاب سال دانشجویی، کتاب سال ولایت، جشنواره کانون، ‌جشنواره رشد و... و. (هر عنوان حداکثر ٥ امتیاز) ٥% ٥٠ ٨ نوآوری و ابتکارات مرتبط با توسعه نشر کشور ٥% ٥٠ ٩ پاسداری از زبان فارسی و توجه به ویرایش ادبی به خصوص در آثار ترجمه ٧% ٧٠ ١٠ برپایی غرفه در نمایشگاه‌های معتبر خارجی و مورد تأیید معاونت امور فرهنگی با هدف ترویج ارزش‌های  ایرانی- اسلامی و حضور در بازارهای جهانی با هزینه شخصی ٤% ٤٠ ١١ انتشار کتاب‌های ارزشمند، بدیع و نوآورانه ٥%  ٥٠ ردیف معیارها درصد سهم حداکثر امتیاز ١٢ بهره‌مندی از گروه‌های کارشناسی یا هیأت علمی (به تناسب موضوع فعالیت ناشر) ٤% ٤٠ ١٣ فعالیت تخصصی موثر در یک یا چند حوزه موضوعی مشخص ٤% ٤٠ ١٤ انتشار آثار علمی به زبان ساده در جهت گسترش دانش عمومی ٤% ٤٠ ١٥ کودک و نوجوان تعداد عناوین کتاب‌های تصویرگری و هنری چاپ اول اعلام وصول شده با نگاه فرهنگ ایرانی- اسلامی ١٠% ١٠٠ بزرگسالان طراحی روی جلد کتاب‌ها ٤% سایر معیارها به انتخاب داوران ٦% مطابق این جدول حداقل هشت عامل فاقد امکان بررسی کمی هستند. این به بعارت دیگر نشان از آن دارد که انتخاب‌ها در این هشت بخش تنها به سلیقه هیات باز می‌گردد. جدای از این مواردی در این آئین نامه چون تناسب کتابهای ناشر با نیازهای علمی و فرهنگی جامعه،  فعالیت تخصصی موثر،  انتشار آثار علمی به زبان ساده در جهت گسترش دانش عمومی،  نوآوری و ابتکارات مرتبط با توسعه نشر کشور و یا انتشار کتاب‌های ارزشمند، بدیع و نوآورانه در زمره مواردی هستند که گاه از تخصص بیشتر اعضای این هیات برای احصا خارج است و یا اینکه آنقدر کلی است که نمی‌توان برایش معیاری به منظور سنجش انتخاب کرد. با چنین رویکردی، جایزه ناشر برگزیده سال از سوی متولی اهدای آن یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در  شکلی سطحی هرساله برگزیدگانی را انتخاب و پیش روی جامعه نشر کشور قرار می‌دهد و چنانکه به خوبی می‌توان دید این برگزیده شدن جز یک نشان برجلد یک کتاب و یا تابلویی بر دیوار دفتر یک موسسه نشر، هیچ تاثیر دیگری در جریان بدنه نشر کشور و حرکت دادن آن به سوی کیفی شدن آثار عرضه شده توسط آنها ندارد. کد خبر 4286023 برچسب‌ها