کد خبر: 7565
منتشر شده در دوشنبه, 11 ارديبهشت 1396 01:08
برخی از روشنفکران و ناشران بزرگ و کوچک آلمانی با آن «تصویر تیره و سطحی» که اغلب رسانههای آلمان در رابطه با ایران از این کشور ارائه میدادند، سر توافق نداشتند. به گزارش سرویس سیاسی جام نیـوز، وب سایت دویچه وله فارسی در گزارشی به بررسی بازتاب ادبیات معاصر داستانی ایران در آلمان پرداخت. در...
برخی از روشنفکران و ناشران بزرگ و کوچک آلمانی با آن «تصویر تیره و سطحی» که اغلب رسانههای آلمان در رابطه با ایران از این کشور ارائه میدادند، سر توافق نداشتند.
به گزارش سرویس سیاسی جام نیـوز، وب سایت دویچه وله فارسی در گزارشی به بررسی بازتاب ادبیات معاصر داستانی ایران در آلمان پرداخت.
در بخشهایی از این گزارش آمده است:
انتشار آثار کلاسیک فارسی، بهویژه اشعار شاعران پرآوازهای چون سعدی، خیام و مولوی در آلمان پیشینهای چند صد ساله دارد. به قولی ترجمه "گلستان" با برگردان آدام اولئاریوس در آغاز قرن هفدهم، نخستین اثر از این دست بوده که از زبان فرانسوی به آلمانی ترجمه شده است.
هر چند نشر ادبیات غیر کلاسیک منثور ایران در این کشور نزدیک به دو سده بعد آغاز میشود، ولی در حال حاضر ناشران آلمانی بیشتر به چاپ مجموعه داستان و رمان علاقه نشان میدهند تا نشر مجموعه شعر از شاعران معاصر ایران. در این میان، مسائل و روابط سیاسی میان این کشور و جهان و بازتاب آنها در رسانههای آلمان در انتخاب آثار قابل نشر از سوی ناشران نقش مهمی بازی میکنند.
تاثیر سیاست بر ادبیات
نشر "ادبیات مدرن" ایران که از پایان دهه ۱۹۷۰ در آلمان آغاز شد، در چند دهه اخیر از رشد چشمگیری برخوردار شده است. این روند پس از "انقلاب اسلامی" در سال ۱۹۷۹ و وجود روابط پرتنش میان رهبران جمهوری اسلامی و کشورهای غربی، شتاب بیشتری گرفت، زیرا برخی از روشنفکران و ناشران بزرگ و کوچک آلمانی که با آن "تصویر تیره و سطحی" که اغلب رسانههای آلمان در رابطه با مثلا "برنامه هستهای" ایران از این کشور ارائه میدادند، سر توافق نداشتند. از این رو کوشیدند با انتشار آثاری که "چهره دیگری از ایران" را مطرح میکرد، با روند "فرهنگسازی" در جامعه مقابله کنند.
پتر کیرشهایم، مدیر بنگاه نشری به همین نام، در پاسخ دویچهوله به این پرسش که آیا مسائل سیاسی در گزینش این و آن کتاب برای ترجمه و انتشار نقشی بازی میکند یا نه، میگوید: «معلوم است که مسائل و فضای سیاسی تعیینکننده است. مناقشات سیاسی در مورد انرژی هستهای، جنگ ایران و عراق و مسئلهی فلسطین، این موضوعها از نظر من مهم هستند و در انتخابم برای چاپ کتاب تاثیر میگذارند.»
برای کیرشهایم کیفیت اثر نیز بیاهمیت نیست. او میگوید: «ولی کیفیت ادبی هم شرط است. این معیار در گزینش کارهای نویسندگان آلمانی هم مورد توجه قرار میگیرد.»
جنبهی ادبی یا سیاسی؟
سوزان باغستانی، مترجم زبان آلمانی، با تاکید بر این که جنبه ادبی اثر برای او اهمیت بیشتری از طرح مسائل سیاسی دارد، در این رابطه میگوید: «متاسفانه ناشران به ندرت این نکته را در نظر میگیرند.»
بیشتر بخوانید: "نسل دوم" قلمبدستان در خارج از کشور
یوتا هیملرایش، از مترجمانی که برگردان اغلب آثار ادبیات معاصر ایران به آلمانی به همت او صورت گرفته، ضمن اشاره به این که "ناشران ترجیح میدهند یک اثر هم کیفیت ادبی داشته باشد و هم به مسائل سیاسی روز بپردازد"، یادآور میشود: «ناشرانی که من با آنها کار میکنم البته مسائل سیاسی را در اولویت قرار نمیدهند ولی کارهای کلیشهای با تصاویر قالبی را هم برای چاپ انتخاب نمیکنند.»
سودجویی به بهای تقویت پیشداوری
یکی از انگیزههای ناشرانی که انتشار آثار کلیشهای را در برنامه دارند، کسب سود بیشتر است. آمار نشان میدهد که اغلب کتابهایی که پیشداوریهای خوانندگان آلمانی زبان نسبت به فرهنگهای دیگر را تقویت میکنند، ماهها در صدر جدول کتابهای پرفروش قرار میگیرند.
کتاب "بدون دخترم، هرگز" از بتی محمودی، نویسنده آمریکایی که [دروغ پردازی در مورد فرهنگ ایرانی است] در سال ۱۹۸۸ جنجال برانگیز شد، از جمله این آثار است. یوتا هیملرایش در این رابطه میگوید: «معلوم است که برای ناشران، فروش و درآمد حاصله از آن مهم است. ولی بنگاههایی که من با آنها در تماسم، اغلب از طریق گرفتن کمک مالی از نهادهای دولتی یا مستقلی که در ترویج این گونه ادبیات میکوشند، میتوانند هزینه چاپ آنها را تامین کنند.»
در کنار بنگاههای انتشاراتی مانند یونیون فرلاگ (در سوئیس) که برخی از آثار منتشره خود را با استفاده از پشتیبانی سازمانهای دولتی یا غیرانتفاعی روانه بازار میکند، اغلب ناشران آلمانیزبان که به چاپ روایتهای گوناگون از نویسندگان مختلف ایران دست میزنند، سرمایه شخصی خود را بهکار میاندازند. اینزل فرلاگ، هوفمنو کمپ، کیرشهایم، روتبوخ فرلاگ و پتر همر فرلاگ از این جملهاند. انتشاراتیهای گلاره و سوژه نیز که با مدیریت محمد علافی و مجید محیط اداره میشوند، همچنین آثاری را منتشر میسازند که به نشاندادن جلوههای گوناگون زندگی در ایران و چندگانگی اجتماعی آن میپردازند.
نوشتن دیدگاه